Frankenstein ya da Modern Prometheus

“Tüm tahminlerim ve ümitlerim boş çıktı ve Tanrı’ya öykünen melek misali sonsuza kadar cehenneme zincirlendim. Muhayyilem capcanlı, analiz gücüm ve uygulama kabiliyetimse güçlüydü. İşte bu niteliklerimin bir araya gelmesi sayesinde bir insan yaratma fikrini geliştirip gerçekleştirebildim. İşimi tamamladığım zamanki duygularımı şu an bile heyecanla anıyorum. Kâh gücümün coşkusuna kapılarak kâh muhtemel sonuçlarına kafa yorarak hayallerimde cennetin bahçelerini arşınladım. Çocukluğumdan beri bana büyük umutlar ve tutkular aşılanmıştı, oysa şimdi bak nasıl da yıkıldım!”

Bilim tutkunu genç öğrenci Victor Frankenstein’ın yarattığı varlığı gördüğü anda söylediği bu sözler, kendi çocuklarını terk eden tanrının hayal kırıklığının yansıması olarak yorumlandı. Frankenstein’ın yalnızlaşmaya ve yabancılaşmaya mahkûm edilen canavarıysa, ölü doğaya can veren yaratıcı tarafından bu dünyada tek başına bırakılan modern insanın kaderini temsil ediyordu.
Shelley’nin Frankenstein ya da Modern Prometheus’u, XVIII. yüzyıl Avrupası’nın Aydınlanmacı tutkularının kültür açısından korkunç sonuçlarını hayal eder. Bilimden yararlanarak “doğanın sırlarına nüfuz etmeye” yönelirken, insan doğası ve bedeni dahil olmak üzere her şeyi birer nesneye çeviren Aydınlanmacı arzu, Frankenstein’ı pişmanlıkla son bulacak bir serüvene sürükler: Frankenstein’ın canavarı, aslında aklın kendi canavarıdır ve şimdi sadece bu canavardan değil, onu yaratan aklın kendisinden de korkulması gerekmektedir.

“Tüm tahminlerim ve ümitlerim boş çıktı ve Tanrı’ya öykünen melek misali sonsuza kadar cehenneme zincirlendim. Muhayyilem capcanlı, analiz gücüm ve uygulama kabiliyetimse güçlüydü. İşte bu niteliklerimin bir araya gelmesi sayesinde bir insan yaratma fikrini geliştirip gerçekleştirebildim. İşimi tamamladığım zamanki duygularımı şu an bile heyecanla anıyorum. Kâh gücümün coşkusuna kapılarak kâh muhtemel sonuçlarına kafa yorarak hayallerimde cennetin bahçelerini arşınladım. Çocukluğumdan beri bana büyük umutlar ve tutkular aşılanmıştı, oysa şimdi bak nasıl da yıkıldım!”

Bilim tutkunu genç öğrenci Victor Frankenstein’ın yarattığı varlığı gördüğü anda söylediği bu sözler, kendi çocuklarını terk eden tanrının hayal kırıklığının yansıması olarak yorumlandı. Frankenstein’ın yalnızlaşmaya ve yabancılaşmaya mahkûm edilen canavarıysa, ölü doğaya can veren yaratıcı tarafından bu dünyada tek başına bırakılan modern insanın kaderini temsil ediyordu.
Shelley’nin Frankenstein ya da Modern Prometheus’u, XVIII. yüzyıl Avrupası’nın Aydınlanmacı tutkularının kültür açısından korkunç sonuçlarını hayal eder. Bilimden yararlanarak “doğanın sırlarına nüfuz etmeye” yönelirken, insan doğası ve bedeni dahil olmak üzere her şeyi birer nesneye çeviren Aydınlanmacı arzu, Frankenstein’ı pişmanlıkla son bulacak bir serüvene sürükler: Frankenstein’ın canavarı, aslında aklın kendi canavarıdır ve şimdi sadece bu canavardan değil, onu yaratan aklın kendisinden de korkulması gerekmektedir.


Değerlendirmeler

değerlendirme
10 puan

Frankenstein denilince aklıma hep filmlerden ve kitapların üzerinde gördüğüm koca kafalı çirkin robotumsu yaratık gelir ve onun hep bir kötülük abidesi olup insanların düşmanı olduğunu düşünürdüm. Oysa kitabı elime aldığımda düşündüklerimle okuduklarımın birbirine hiç benzemediğini kavramış oldum. Şaşırarak ve iştahla bitirdim bu kitabı.

Kendisine kötü dediğim bu yaratık , bir bebeğin ana rahminden doğduğu gibi saf ve temiz duygularla dünyaya açıyor gözünü ve kendisini terkeden babasına karşın o, hayata tutunmaya çalışıyor ve yavaş yavaş öğrenmeye başlıyor. Kendisi hakkındaki gerçeği ise şöyle aktarıyor ;

"Bedenim iğrenç ve boyum devasaydı. Bu ne demekti ? Ben kimdim ? Neydim ? Nereden gelmiştim ? Gideceğim yer neresiydi ?"

İnsanlardan dışlanan , inanılmaz acılara maruz kalan bu "temiz kalpli olmaya aday canavar" her yerden taşlanarak ve korkularak dışlanır. Sevgi arar ama bulamaz ve en sonunda yaratıcısı ile karşılaşmaya karar verir ve herkesin kabullenip hak vereceği , bir takım kelimeleri aktarır kendisine ;
(laf aramızda alttaki cümle o an içime işleyip, acıma duygularımı da gün yüzüne çıkarır)

"Ben senin yaratığınım ; senin Adem'in olmalıydım. Fakat ben aslında hiçbir kabahati olmadığı halde senin mutluluktan men ettiğin düşmüş meleğim. Mutluluk gördüğüm her yerden bir tek ben değişmez bir şekilde dışlanmışım. İyi kalpli ve usluydum ; mutsuzluk beni bir şeytan yaptı."

Ve o kendi gerçekliğinin farkında olarak bunları ilave eder ;
"Benim bedenim , seninkinin iğrenç bir örneği."

Üstteki kısa ve anlamlı cümle başka bir yorum gerektirmiyor bu "canavar-iblis-yaratık" aday adayına. Kendisini sevgiyle anıyorum.

Kısaca değinmek gerekirse ; daha az canavarımsı olabilmek için sevgiye ihtiyacı vardı ancak bir "canavar" olduğundan sevgi ondan esirgendi ve o istemeyerek de olsa artık gerçek bir "canavar" oldu.

Profil Resmi
9 puan

Okurken korktum, bırakmak istedim. Ama merak duyguma karşı koyamayıp okudum :)

6 puan

İç içe üç kahramanın ağzından anlatılan öykü, bilim kurgu edebiyatının ilk örneği olarak sunulsa da, bu roman bir bilim kurgu eseri değil. Frankenstein'ı gotik edebiyatın bir örneği kabul etmek sanırım daha doğru olur.

Roman, kaptan Walton'ın ağzından Dr. Frankenstein'ın, Dr. Frankenstein'ın ağzından da isimsiz yaratığın öyküsü üzerine kurulu. Arada başka öyküler de var ve bu yan öyküler de ana temaya bağlanıyor.

***** SPOILER *****

Her şeyden önce Dr. Frankenstein'ın canavarı nasıl yarattığı anlatılmıyor. Ölü hücrelerden mi, cesetlerden mi, yoksa cansız maddeden mi yarattığı belli değil. (Roman bu anlamda klasik bilim-kurgunun en önemli ögesi olan, bilimsel verilere dayanma unsurunu içermiyor.) Frankenstein'ın (kimseye görünmeden) Ingolstadt'tan Cenevre'ye, Cenevre'den İngiltere'ye, İskoçya'ya, İrlanda'ya nasıl seyahat ettiği belli değil. Romanın bütün kritik anlarında birdenbire nasıl belirdiği de anlatılmamış. Bütün bunlar dikkate alındığında belki de romanda anlatılan öykü, Kuzey buz denizinde hayaller gören (ya da fantastik bir öyküyü kaleme alan) Walton'ın düş gücünden ibarettir. Romanın yazıldığı dönemin edebiyat anlayışı da dikkate alındığında, Shelley'in pek çok mantık-dışı olay ve olguyu es geçerek, öyküye odaklanması belki de hoş görülebilir. Sanırım yazarın ahlaki kaygıları vurgulamak üzere, yaratığın günah dolu canavar ruhundan hareketle insanlığa dair bir metaforu dile getirmeye çalıştığını varsaymak daha mantıklı.

Profil Resmi
7 puan

Akıcı ve güzel bir kitaptır. Okumasını herkeze tavsiye ederim.

Profil Resmi
9 puan

Filmi,kitabı, çizgi romanı herşeyi güzel ya

Profil Resmi
10 puan

tanıtım yazısında da dediği gibi ve romandaki kahramanları metafor olarak kabul edersek felsefi bir kitaptır frankenstein...ama ne olusa olsun aynı zamanda korku edebiyatının da babasıdır tabii ki...

Profil Resmi
8 puan

Ceset parçalarını birleştirerek oluşturduğu ölü vücudu, elektrik akımı yardımıyla canlandırmayi basaran tıp öğrencisi Victor Frankenstein'in öyküsünü anlatan güzel bir kitap...

Profil Resmi
9 puan

İyi bir hayal gücüne sahipseniz, sizi korkutacak bir kitap olduğunu şimdiden söyleyeyim.

10 puan

tekrar tekrar okunması gereken verdiği anlamı ile çok güzel bir hikaye..

10 puan

elimden düşürmeden okuduğum süper bir kitap bu tür sevenler için okunması gereken bir roman.


Baskı Bilgileri

Karton Cilt, 272 sayfa
20Ocak2015 tarihinde, Can Yayınları tarafından yayınlandı


ISBN
9750714931
Dil
Türkiye Türkçesi

Diğer baskılar


Benzer Kitaplar

Şu An Okuyanlar

Şu anda kimse okumuyor.

Okumuşlar

boncukprenses KÜBRA. Mashiara intellecta hakan...hakan
7 kişi

Okumak İsteyenler

VusalDamn
1 kişi

Takas Verenler

Takas veren bulunamadı.
Puan : hepsi | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10
Değerlendirme Zamanı: en yeni | en eski