Evrenin Çanları

Vakıf serisinin kurucu kitaplarından biri.Zaman yolculuğu ve değişen geleceklerle ilgili olarak yazılmış sürükleyici bir kitap.Diğer Asimov kitaplarının aksine bu kitapta başrol hikayenin kendisi değil,bu kez kanlı canlı bir karakter var:Andrew Harlan.Hikayenin özeti şöyle:
27.yüzyılın sonunda Sonsuzluğun bulunmasıyla insanoğlu geleceğini değiştirme gücüne erişmiştir.Zamanın dışına çıkabilen seçkin bireyler kendi zaman çizelgelerinden koparılıp Sonsuzluk’a götürülür.4 aşamadan sonra Sonsuz olurlar ve birimlerine atanırlar.Bu andan itibaren insanlığın geleceği ve refahı için çalışır,gereken gerçeklik değiştirmeleriyle geleceği yeniden tanımlarlar:Savaşları çıkmadan önlerler,kıtlıkları durdurur zaman çizgileri arasındaki ithalat ve ihracatı kontrol ederler vs.Bu kadar büyük bir güce insanlık hazır mıdır?Hayatlarımızın üzerinde mutlak kontrole sahip bu kimseler bu gücü olgunlukla kullanabilmekte midir?
Karakterimiz Andrew kendi zaman çizelgesinden koparılmış ve bir Sonsuz olmuştur.Yaptığı başarılı gözlemler ve verdiği yerinde kararlarla,en önemli yöneticilerden birinin gözüne girer ve özel asistanı olur,aynı zamanda teknisyen rütbesi alır.Teknisyenler gerçeklik değiştirmelerinden sorumlu olan Sonsuzlardır;izole ve duygusuz bir yaşam sürmektedirler.Andrew iyi bir teknisyendir,ancak bir gün başka bir zaman çizgisinden olan Noys’a aşık olunca tüm değerleri sarsılır.Andrew’in aşkına ulaşma çabası ve iç çekişmelerini konu alan kitap kurulmuş en sert distopyalardan biri.
Andrew içten içe nostaljik bir karakterdir:Değiştirilemeyen İlkel çağlara ait koleksiyon yapması(27.yüzyıldan öncesi) onu diğer sonsuzlardan ayırmaktadır.Hepsi birer zaman mühendisi olan sonsuzlar tamamen erkeklerden oluşur ve manastıra benzeyen sert bir hiyerarşileri vardır.Bu hiyerarşi içinde en yalnız ve en izole olanları ise teknisyenlerdir.Her sonsuz kendi zaman çizgisine dönme arzusu duyar(sıla hasret gibi) bu onları mutsuz ve ketum olmaya itmektedir.Üzerlerindeki baskılar da azımsanmayacak kadar büyüktür:Yaptıkları değişimlerle astronomik rakamda insanın hayatını değiştirmekte eskiden varolan insanların hepsi,gerçeklik değiştirmelerinde değişerek farklı kimseler olmaktadırlar;bir yerde ölmektedirler.Bu kadar devasa bir cellatlığı ise yapanlar teknisyenlerdir.Andrew Noys’a aşık olduktan sonra onun olduğu gibi kalması,silinmemesi için tüm değerlerini yıkar,her kanuna karşı gelir ve Sonsuzluğu yıkmayı bile planlar.En önemli yöneticilerden birine olan yakınlığı ve Sonsuzluğu yıkabilecek bilgilere ulaşmasıyla yer aldığı düzenin üzerinde bir noktaya gelir.Sayısız gelecek artık onun merhametine kalmıştır.
Sonsuzlar ölümsüz değillerdir,bedenleri yaşlanmaya devam eder;normal ömürleri dolunca sıradan insanlar gibi ölürler.Zamanda yolculuk yapmanın yaratacağı karışıklıklardan kurtulmak için yıllar fizyolojik açıdan geçen zaman olarak değerlendirilir.Sonsuzların üzerindeki baskıyı azaltmak için evlenme izinleri alma şansları vardır ancak eşleri gerçeklik değiştirmesi yapılınca kaybolur.Sonsuzlar dışında bir aileleri ve aidiyetleri yoktur(kendi zaman çizgileri hariç).Gerçeklik değiştirmelerinin suçu teknisyenlerin üzerine atılır,onlar topluluğun günah keçisidir.Gerçeklik değiştirmeleri konusu ziyaret ettikleri çağlardaki kimselerden saklanmaktadır.Böylece hakimiyetlerine gelecek herhangi bir tehdit oluşmamaktadır.
Yazar zamansal paradokslardan özellikle sakınmıştır(büyükbaba paradoksu),ancak kimi yerlerde göndermeler yapar;hatta mantıklı açıklamalarla da zaman mühendisliği esnasında çıkabilecek sorunları okuyucuya sıkmadan aktarır.Kurgu son derece güçlü,etik sorgulamalar ve aşka dair çıkarımlarla süslenmiş;aynı zamanda Asimov’un toplum mühendisliği konseptini ilk kez denediği romanlardan biri(Bknz Vakıf).Son derece sürükleyici ve zamansal paradokslardan hoşlananlar(mesela Geleceğe Dönüş) için birebir bir kitap.

Diyelim ki bir yapay zeka ile yaşıyorum. Hayatım nasıl olurdu acaba? Düşünün sürekli analizler yapan, yaptığınız hataları ve çelişkilerinizi size gösteren bir bilgisayar ya da robot, yok yok istemem. Bu da yetmiyormuş gibi Asimov'un romanında insandan devşirilmiş 'Sonsuz' denen tür. Sonsuz ayrıcalıklı bir tür; yaşlanmıyor ve ölmüyor, bir de zamanlararası seyahat etme hakkına sahip. Bu zamanlararası seyahat etmek (zamanda yolculuk) de uluslararası yolculuk gibi, hiçbir farkı yok, sadece zaman artık mekandan soyutlanmış. Bir de şu anki halimizin devamı olan ölümlüler var tabii. Sonsuz Andrew Harlan'ın ölümlü Noys Lambent ile ilişkisi yüzyıllar sonra kurulan bu iki tür arasındaki ilk ilişki. Çünkü ölümlüler alt sınıftı, Cesur Yeni Dünya'daki Vahşi Ayrıkbölgesi gibi. Asimov aslında sınıf kavramını sıkça zikrediyor. Benim gibi sınıfsız bir toplum hayali kuran biri için yüz bin yüzyıl sonra sınıftan bahsedilmesi kötü haber. Ama olsun, David Harvey ne demişti: 'Distopya, daha fazla distopya yaratmalıyız.'

Asimov eşsiz hayalgücü ve yaratıcı düşünceleriyle bilimi de kurgusu da kusursuz bir roman ortaya koymuş. Ayrıca kitabın Vakıf Serisi ile bağlantılı olduğu ve 1985 yılında Altın Kitaplar'dan bu kez 'Evrenin Çanları' adıyla basıldığını da belirtmekte fayda var.

Ustadan zaman yolculuğu üzerine muhteşem bir kitap. 27.yyda keşfedilen bir güç alanının mümkün kıldığı "çaydanlık" adı verilen asansöre benzer bir mekanizma ile 27.yy ile sonsuz arasında zaman yolculuğu yapılabilmektedir. Bu yolculukları yapan kuruma " Sonsuz" adı verilir. Başlangıçta zamanı gözleyen ve yüzyıllar arasında ticaret yapılmasını sağlayan kurum gerçeği değiştirebildiğini fark ettiğinde tek bir amacı olur. Bu da insanlığı kendinden korumaktır! Eğer bir keşif onların makinelerine göre büyük bir çoğunluğun zararına ise değiştirilmelidir. Bu değişikliği yaparken insanların değişmesi, yazılan romanların yazılmaması, icat edilen cihazların icat edilmemesi gibi zararlar onlar bir kopyalarını kendi kütüphanelerine ve arşivlerine aldığı sürece sadece ikincil zararlar konumundadır. Bu değişiklikleri yapmakla görevli olan teknisyenlerden biri olan Andrew Harlan normal halktan biri olan Noys adındaki bir kadından hoşlanmaktadır. Son değişikliğin Noys'un olduğu zaman dilinde yapılacağını öğrendiği zaman harekete geçmekten kendini alamaz.
Ben kitabı çok beğendim. Bilimkurgu sevenlere tavsiyemdir.

Bilim kurguya temkinli yaklaşan biriyim.Bazen o kadar karmaşık geliyor ki anlamsız terimler , akla yabancı kalan isimlerden dolayı konudan uzaklaşıyorum.
Isaac Asimov uzun zamandır merak ettiğim bir yazardı.İlk kez bu kitabıyla tanıdım onu.
Yukarıda yazdığım olumsuz durumların hepsinden kurtulmuş.Ve ortaya enfes bir yapıt çıkmış.

Pollan, Bana ait bir yer kitabında yazıları yazmak için bir kulübe inşa etme sürecini anlatıyor. İnşaatını kendisinin gerçekleştirmeyi istediği bu mekânın inşaat süreci boyunca yaşadıklarını anlatan Pollan, okuru yapı tasarımı, yer seçimi, mimarlık tarihi, malzeme seçimi, tasarımcı olarak mimar ile uygulayıcı olarak inşaatçı arasındaki çelişkiler, malzemenin doğası gereği bize öğrettikleri üzerine birlikte düşünmeye çağırıyor...
Temiz bir çeviri, çok güzel bir baskı ile zevkle okunan kitap Sinek Sekiz Yayınevi tarafından hazırlanmış...
Keyifli okumalar...

Bilim kurgu budur işte. Aynen böyle yazılır, böyle kurgulanır. Müthiş! Nasıl bir hayal gücüdür bu nasıl bilimle iç içe geçişidir.

Yer yer paradoksal çelişkilere takılsanız da kurgu ve insanlığın geleceğine ilişkin derin yaklaşımıyla enfes bir kitap.

Asimov' un Bilim Kurgu kitaplarının başlangıcı bu kitapla başlar. Burada Vakıf kitaplarının başlangıç ilkesini vermeye çalıştığı kısmın özeti verilmektedir. İlk defa Bilim Kurgu kitabı okuyacaklar için karışık gelebilir ama diğer kitapları da okuduğunda yazarın ön hazırlığını çok önceden hayal ettiği ortaya çıkar. Bir yazarın daha diğer kitapları ortaya koymadan çok önce planlı bir şekilde bir çok kitaptan oluşturacağı efsaneyi kurgulaması çok karşılaşılan bir olay değil. İşte bu yüzden bu kitap ilk için önemli. İyi okumalar.

Asimov'un neden bilimkurgu dalında önde geldiğini bir kez daha anladığım kitap. Zamanının çok ötesinde anlatımı da gayet akıcı. Kimya ile ilgili bazı anlatımlar hem olay akışında siritmiyor hem de kimya gercekleriyle celismiyor. Bilimkurgu severlerin hatta sevmeyenlerin bile okumak isteyeceği bir kitap.