Kopyalanmış Adam

Bana inanılmaz bir okuma deneyimi yaşattı bu roman. Şöyle anlatıyım: İlk iki yüz sayfa yavaş ve durgun; üstelik bu durgunluğa Saramago'nun kendine özgü yazım stili ve müdahaleleri de eklenince, roman işkenceye dönüşüyor.

Öyle ki, bir Saramago hayranı olmama rağmen, kitabı ikiyüzlü sayfalarda bırakmayı düşündüm. Rahmetli Saramago hatrına kitabı bitirmeye karar verdim; iyi ki öyle yapmışım; zira son elli sayfada olaylar öyle hızlanıyor ki, önceki ikiyüz elli sayfanın kasıtlı bir şekilde yavaş ve durgun olduğunu anlıyorsun, bir nevi fırtına öncesi sessizlik gibi.

Son elli sayfayı okurken, kitabın hem bitmesini hem de bitmemesini istiyorsun ve son sayfada tokadı yiyorsun. Bu roman, vaad ettiklerini hemen vermeyen, okurun sabrını deneyen ve sabırlı olanlara mükafatını fazlasıyla veren muhteşem bir kitap.

Son olarak, bu romandan mükemmel bir film olur. Filmi çekilmemişse, büyük kayıp.