Theodore Dreiser

Yoksul bir Alman göçmeninin oğluydu. Yerel devlet okullarında okudu ve yardımsever bir kadının sağladığı parayla Indiana Üniversitesi’ne bir yıl gidebildi. 1890′lı yıllar boyu Chicago ile New York’ta gazeteci olarak çalıştı.

İlk romanı Kızkardeşim Carrie (Sister Carrie) 1900 yılında yayınlandı ve müstehcenlik (edebe aykırılık) gerekçesiyle denetimce yasaklanarak toplattırıldı. Toplumda kadının ekonomi ve cinsel özgürlüğünü işleyen ikinci romanı Jennie Gerhardt, 1911'de, para tutkusunun iğrençliğini yansıtan Financier (Banker) 1912'de ve The Titan (Dev) 1914'de, bir üstün adamın çöküşünü dillendiren The Genius (Dahi) 1915'de yayınlandılar. Bu kitaplarda eleştirmenlerin ve denetimin gazabına uğramaktan kurtulamadılar.

Bir katilin ruhunu inceleyen An American Tragedy (Bir Amerika Trajedisi) 1925'de yayınlandı ve hem denetimin hem eleştirmen engelini aştı. Yazar bol para kazandı. 1927′de SSCB’yi gidip gördü, dönünce Komünist Partisi’ne girip Chains (Zincirler) 1927'de romanını yayımladı.

Yazarın gerçekçi ve olağanüstü canlı üslubunu A Traveler at Forty (Kırk Yaşında Bir Gezgin) 1913'de, A Hoosier Holiday (Indiana’da Bir Tatil) 1916'da, Twelve Men (Oniki Adam) 1919'da, A Book About Myself (Kendimle İlgili Bir Kitap) 1922'de, Dreiser Looks at Russia (Dreiser’in Gözüyle Rusya) 1928'de, America is Worth Saving (Amerika Kurtarılmaya Değer) 1941'de yayınlanan gezi kitaplarında ve özyaşam öykülerinde de bulmak mümkündür.

Bir Amerika Trajedisi, yazarın sağlığında basılan son romanıdır. Roman kahramanı Clyde Griffiths, gezici vaiz olan ana babasının yoksul çevresinden ayrılıp başarılı ve varlıklı bir insan olma amacıyla çeşitli işlere girip çıkar. Zengin amcasının fabrikasında çalışırken gebe bıraktığı işçi kız Roberta Alden ile sevişirse de yüksek sosyeteden Sandra Finekley ile tanışınca bu eski ilişkiden kurtulma yolları arar. Planlayıp gerçekleştirmeyi düşündüğü bir kaza sonucunda Roberta boğulunca kendini suçsuz sayarsa da bilerek, isteyerek ölüme neden olmaktan ötürü idamla cezalandırılır. Zenginliğin yaşam başarısına ve mutluluğa yeteceğini sanan yanlış düşün kurbanı olan Clyde, yaşadığı toplumun genel yargılarının gerçek bir temsilcisidir, romanın etkisi buradan gelişir. Dilimize filminin Türkçe adıyla İnsanlık Suçu diye çevrilen eser 1951'de ilk kez sinemaya aktarıldı; George Stevens’in yönettiği, Montgomery Cliff ile Elizabeth Taylor’un oynadıkları film, ülkemizde de gösterildi.

Yoksul bir Alman göçmeninin oğluydu. Yerel devlet okullarında okudu ve yardımsever bir kadının sağladığı parayla Indiana Üniversitesi’ne bir yıl gidebildi. 1890′lı yıllar boyu Chicago ile New York’ta gazeteci olarak çalıştı.

İlk romanı Kızkardeşim Carrie (Sister Carrie) 1900 yılında yayınlandı ve müstehcenlik (edebe aykırılık) gerekçesiyle denetimce yasaklanarak toplattırıldı. Toplumda kadının ekonomi ve cinsel özgürlüğünü işleyen ikinci romanı Jennie Gerhardt, 1911'de, para tutkusunun iğrençliğini yansıtan Financier (Banker) 1912'de ve The Titan (Dev) 1914'de, bir üstün adamın çöküşünü dillendiren The Genius (Dahi) 1915'de yayınlandılar. Bu kitaplarda eleştirmenlerin ve denetimin gazabına uğramaktan kurtulamadılar.

Bir katilin ruhunu inceleyen An American Tragedy (Bir Amerika Trajedisi) 1925'de yayınlandı ve hem denetimin hem eleştirmen engelini aştı. Yazar bol para kazandı. 1927′de SSCB’yi gidip gördü, dönünce Komünist Partisi’ne girip Chains (Zincirler) 1927'de romanını yayımladı.

Yazarın gerçekçi ve olağanüstü canlı üslubunu A Traveler at Forty (Kırk Yaşında Bir Gezgin) 1913'de, A Hoosier Holiday (Indiana’da Bir Tatil) 1916'da, Twelve Men (Oniki Adam) 1919'da, A Book About Myself (Kendimle İlgili Bir Kitap) 1922'de, Dreiser Looks at Russia (Dreiser’in Gözüyle Rusya) 1928'de, America is Worth Saving (Amerika Kurtarılmaya Değer) 1941'de yayınlanan gezi kitaplarında ve özyaşam öykülerinde de bulmak mümkündür.

Bir Amerika Trajedisi, yazarın sağlığında basılan son romanıdır. Roman kahramanı Clyde Griffiths, gezici vaiz olan ana babasının yoksul çevresinden ayrılıp başarılı ve varlıklı bir insan olma amacıyla çeşitli işlere girip çıkar. Zengin amcasının fabrikasında çalışırken gebe bıraktığı işçi kız Roberta Alden ile sevişirse de yüksek sosyeteden Sandra Finekley ile tanışınca bu eski ilişkiden kurtulma yolları arar. Planlayıp gerçekleştirmeyi düşündüğü bir kaza sonucunda Roberta boğulunca kendini suçsuz sayarsa da bilerek, isteyerek ölüme neden olmaktan ötürü idamla cezalandırılır. Zenginliğin yaşam başarısına ve mutluluğa yeteceğini sanan yanlış düşün kurbanı olan Clyde, yaşadığı toplumun genel yargılarının gerçek bir temsilcisidir, romanın etkisi buradan gelişir. Dilimize filminin Türkçe adıyla İnsanlık Suçu diye çevrilen eser 1951'de ilk kez sinemaya aktarıldı; George Stevens’in yönettiği, Montgomery Cliff ile Elizabeth Taylor’un oynadıkları film, ülkemizde de gösterildi.

Doğum Günü düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali 27

Doğum Ayı düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali 8

Doğum Yılı düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali 1871

Ölüm Günü düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali 28

Ölüm Ayı düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali 12

Ölüm Yılı düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali 1945

Doğum Yeri düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali Indiana

Ölüm Yeri düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali Hollywood, Kaliforniya

Cinsiyet düzenlenmiş, eski hali boş, yeni hali Erkek