Distopya türünün ilk örneği olması ve sonrasında gelen eserlere öncülük etmesi sebebiyle okudum ve sonuç: Kocaman bir hayal kırıklığı. Yazara ve sevenlerine saygısızlık etmemek için, yazsam sonu gelmeyecek eksikliklerini burada belirtmeyeceğim. Diyeceğim şu ki; eğer Orwell "1984" gibi bir başyapıtı bu romandan esinlenerek yazmışsa, bu kendisinin katıksız bir deha olduğunu gösterir. Hele Ursula K. Le Guin'in "Yazılmış en iyi bilimkurgu kitabı." demesi var ki, beni halen rafımda duran ve okumak için sabırsızlandığım "Mülksüzler" adlı eserinden şimdilik uzaklaştırdı. Kitabın en güzel kısmı kesinlikle yine yazarın kaleminden çıkan önsöz. Zamyatin'in görüşlerinin anafikrini içeren bu harikulade 2 sayfadan, kitabın tümünden daha fazla keyif aldığımı belirtmeliyim. Yazar keşke benzersiz hikayesini anlatırken de önsözdeki kadar başarılı olsaydı; ama değil, ne yazık ki değil.

Ne denebilir, ne yazılabilir ki bu roman üstüne... Mest oldum! İhsan Oktay Anar'ın kitaplarını kronolojik sırayla okuyorum ve bitirdiğim bu beşinci romanından sonra kesin olarak söyleyebilirim ki, kendisi hikayelerini en iyi kurgulayan yazardır gözümde. Suskunlar'da diğer romanlarının bile ötesine geçmiş, kendisiyle yarışır hale gelmiştir. Dili her ne kadar ağdalı olsa da hiç sıkılmadan okutur, ince ve dozunda mizahıyla yer yer koparır, karakterleri insanın içine işler. Suskunlar'da da bunların hepsi fazlasıyla var. Ve kitap bu ve benzer yönlerden ele alındığında Puslu Kıtalar Atlası'ndan bile iyi. Sevinçliyim, çünkü üstâdın okumadığım iki kitabı daha var... O hep yazsın, biz hep okuyalım...