Osmanlı Engizisyonu

Bu kitap bir sorunun yanıtını arama serüvenidir. Ve yanıtı kadar sorunun kendisi de canalıcı değerdedir. Osmanlıda da Batıda olduğu gibi resmi dinsel anlayış dışında yeralan inanç ve düşüncelere karşı bir Engizisyon uygulaması yaşandı mı? Yanıtını aradığımız soru budur. Soru ilktir ve ilk olmanın kimi eksikliklerini taşıması doğaldır. Aşmak, reddetmek, taşları yerli yerine oturtabilmek için kuşku duymak ve soru sormak gerekir. Soru sormak bir hesaplaşmaya başlamak anlamına gelir. Resmi tarih anlayışı ile hesaplaşmaya girişmek, yüzyüze gelmek, sorarak, yanıtlayarak bir tavır alıştır. Yeni bir duruş noktası belirlemektir. Her duruş noktası, her soruş noktası kendisine özgü bir bilinci ve cesareti zorunlu kılar. Osmanlıya ilişkin soru sormak, yaşadığımız şu güne dair yanıt vermek demektir. Çünkü tarih perspektifi bir turnusol kağıdı hükmündedir. Kimin yanında, kimin penceresinden hayata bakılıyor? Hangi dünyada yaşanıp hangi dünyanın havası solunuyor? Zalim mi, mazlum mu? Cellad mı, kurban mı?

Bu kitap bir sorunun yanıtını arama serüvenidir. Ve yanıtı kadar sorunun kendisi de canalıcı değerdedir. Osmanlıda da Batıda olduğu gibi resmi dinsel anlayış dışında yeralan inanç ve düşüncelere karşı bir Engizisyon uygulaması yaşandı mı? Yanıtını aradığımız soru budur. Soru ilktir ve ilk olmanın kimi eksikliklerini taşıması doğaldır. Aşmak, reddetmek, taşları yerli yerine oturtabilmek için kuşku duymak ve soru sormak gerekir. Soru sormak bir hesaplaşmaya başlamak anlamına gelir. Resmi tarih anlayışı ile hesaplaşmaya girişmek, yüzyüze gelmek, sorarak, yanıtlayarak bir tavır alıştır. Yeni bir duruş noktası belirlemektir. Her duruş noktası, her soruş noktası kendisine özgü bir bilinci ve cesareti zorunlu kılar. Osmanlıya ilişkin soru sormak, yaşadığımız şu güne dair yanıt vermek demektir. Çünkü tarih perspektifi bir turnusol kağıdı hükmündedir. Kimin yanında, kimin penceresinden hayata bakılıyor? Hangi dünyada yaşanıp hangi dünyanın havası solunuyor? Zalim mi, mazlum mu? Cellad mı, kurban mı?