Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi

Edebiyat denen ve malzemesi dil olan sanat dalı, öncelikle anadil ve ulusal kültür kökenlidir. Ama yazarların, şairlerin yetişme süreçlerinde ve olgunluk dönemlerinde orijinallerinden ya da çevirilerinden okuyup etkilendikleri veya en azından esinlendikleri yabancı yazarlar, şairler vardır. Bu etkilenme veya esinlenme, yabancı yazarlardan daha çok, kendi dilinin başka yazarlarından da olur. Sözün kısası, sanatta etkileşim denen olgu vardır ve yazar için, sanatı için bir artı puandır: Şu şartla ki, etkilendiği, esinlendiği örneğin kopyasını değil, özgün yanı ağır basan bir başkasını üretmiş olsun. Edebiyat eserlerini inceleyen, araştıran edebiyat biliminin bir dalı, Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimidir. Görevi, işlevi, farklı dillerde yazılmış iki eseri konu, düşünce ya da biçim bakımından incelemek, ortak, benzer ve farklı yanlarını tespit etmek, nedenleri üzerine yorumlar getirmektir. Karşılaştırmalı edebiyat bilimi araştırmalarının temelinde edebiyatın bir bütün olduğu görüşü vardır. (...) Karşılaştırmalı edebiyat biliminin temelinde Goethenin Weltliteratur dediği dünya edebiyatı düşüncesi yatar ki, bu da her şeyden önce farklı milletlerin birinci kalite, yani klasik eserlerinin, insanlığın ortak edebiyat hazinesini yaratması demektir. (...) Ülkemizde karşılaştırmalı edebiyat biliminde, Batı filolojilerindeki meslektaşlarımıza büyük görevler düştüğüne inanıyorum. Bunlardan biri, edebi çeviri yapmak ve yapılanları denetlemek, desteklemek tarzında bir etkili oluş (Karşılaştırmaların, ancak çevirileri olan kitaplar üzerinde yapılırsa, daha çok kişiye hitap edeceği için bir anlam ifade edeceği kuşkusuzdur). Keza yazarlarımız yetişmelerinde ve kendilerini geliştirmede milli edebiyatla yenitenemeyeceklerinden ve ufuklarını genişletmek için dışa açılmaları yararlı olacağından, edebi çevirilerin önemi büyüktür. Öte yandan, yabancı edebiyat bilimcilerini kendi edebiyatlarını ve dünya edebiyatından ele aldıkları eserleri nasıl çözümlediklerini takip etmek ve metot yönünden onlardan yararlanmak bizim edebiyatçılarımıza yardımcı olmak da, biz Batı filolojilerinden gelme uzmanların işidir.
Prof. Dr. Gürsel AYTAÇ

Edebiyat denen ve malzemesi dil olan sanat dalı, öncelikle anadil ve ulusal kültür kökenlidir. Ama yazarların, şairlerin yetişme süreçlerinde ve olgunluk dönemlerinde orijinallerinden ya da çevirilerinden okuyup etkilendikleri veya en azından esinlendikleri yabancı yazarlar, şairler vardır. Bu etkilenme veya esinlenme, yabancı yazarlardan daha çok, kendi dilinin başka yazarlarından da olur. Sözün kısası, sanatta etkileşim denen olgu vardır ve yazar için, sanatı için bir artı puandır: Şu şartla ki, etkilendiği, esinlendiği örneğin kopyasını değil, özgün yanı ağır basan bir başkasını üretmiş olsun. Edebiyat eserlerini inceleyen, araştıran edebiyat biliminin bir dalı, Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimidir. Görevi, işlevi, farklı dillerde yazılmış iki eseri konu, düşünce ya da biçim bakımından incelemek, ortak, benzer ve farklı yanlarını tespit etmek, nedenleri üzerine yorumlar getirmektir. Karşılaştırmalı edebiyat bilimi araştırmalarının temelinde edebiyatın bir bütün olduğu görüşü vardır. (...) Karşılaştırmalı edebiyat biliminin temelinde Goethenin Weltliteratur dediği dünya edebiyatı düşüncesi yatar ki, bu da her şeyden önce farklı milletlerin birinci kalite, yani klasik eserlerinin, insanlığın ortak edebiyat hazinesini yaratması demektir. (...) Ülkemizde karşılaştırmalı edebiyat biliminde, Batı filolojilerindeki meslektaşlarımıza büyük görevler düştüğüne inanıyorum. Bunlardan biri, edebi çeviri yapmak ve yapılanları denetlemek, desteklemek tarzında bir etkili oluş (Karşılaştırma... tümünü göster