Çarpışma

J. G. Ballard bu dev eserinde teknolojiyle ilişkimizi tahrip ve tahrik ederek bizi bir "araba sevdası" distopyasına taşıyor. Kimi eleştirmenlerin türünün tek örneği olarak gösterdiği, kimilerinin ise mide bulandırıcı bulduğu bu makine-erotizm hezeyanının kahramanları gündelik hayatımızın ürkütücü derecede içinde, haz ve saplantılarının çarpık bağlantıları ise hep kıyısında durduğumuz bir uçurumun altında. İktidar, statü ve cinsellik sembolü olarak otomobilin fetiş nesnesinin ta kendisi haline geldiği satırlarda Ballard, bilimkurgunun yabancılaştırıcılığının karşısına, "Asıl yabancı gezegen dünyamızdır" görüşüne uygun olarak gerçeğin ve mümkün olanın dehşetini koyuyor.

David Cronenberg tarafından filme uyarlandığında büyük yankı uyandıran ve Cannes Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü'nü aldığında büyük tartışmalar yaratan Çarpışma distopik edebiyatın en önemli örneklerinden biri.

J. G. Ballard bu dev eserinde teknolojiyle ilişkimizi tahrip ve tahrik ederek bizi bir "araba sevdası" distopyasına taşıyor. Kimi eleştirmenlerin türünün tek örneği olarak gösterdiği, kimilerinin ise mide bulandırıcı bulduğu bu makine-erotizm hezeyanının kahramanları gündelik hayatımızın ürkütücü derecede içinde, haz ve saplantılarının çarpık bağlantıları ise hep kıyısında durduğumuz bir uçurumun altında. İktidar, statü ve cinsellik sembolü olarak otomobilin fetiş nesnesinin ta kendisi haline geldiği satırlarda Ballard, bilimkurgunun yabancılaştırıcılığının karşısına, "Asıl yabancı gezegen dünyamızdır" görüşüne uygun olarak gerçeğin ve mümkün olanın dehşetini koyuyor.

David Cronenberg tarafından filme uyarlandığında büyük yankı uyandıran ve Cannes Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü'nü aldığında büyük tartışmalar yaratan Çarpışma distopik edebiyatın en önemli örneklerinden biri.


Değerlendirmeler

değerlendirme
7 puan

Ballard, bir reklamcıdır. Tekdüze hayatı geçirdiği trafik kazasından sonra tamamen değişir. Kazadan sonra nekahat dönemi boyunca kurduğu çarpık hayaller, onları onaylayacak ve yaşatacak birini bulmasıyla çığrından çıkar. Vaughan, kazalara ve yaralanmalara karşı duyduğu saplantısı sağlıksız boyutlarda olan bir yapımcıdır. Uyuşturucu ve ve seksle desteklediği saplantıları Ballard'ı da yoldan çıkaracaktır. Beraber arabaların ve kazaların cinsel imalarına yoğunlaşacak, ters şeritlerle ölümle dans edeceklerdir...

Ballard, doyumsuz modern hayatın imalarının toplandığı bir karakter olarak okurun karşısına çıkıyor. Yazar kendi adını kullanmaktan çekinmediği gibi umarsızca kurguladığı senkronlarda verdiği grafik detaylarda bir vahşet senfonisi dokuyor. Özellikle yavaş çekimde kurgulanan kazalarda test mankeni kullanması şiddetin aşırı olduğu tezini çürütüyor. Aynı zamanlarda tekdüzeliği vurgulayan test mankenleri sadece kaza anlarından can kazanıyor ve sıradan hayatlar süren insanlarla özdeşleştiriliyor. Cinsiyetsiz bir nesne olan arabaların her iki cinsiyetin özelliklerini yansıttığı imalarla zenginleşen kurgu incelikli tasvir ve detaylara özen gösterildiği izlenimini uyandırmakta. Otomobil, hem köprü ayaklarının arasına son hızla "giren" maskülen bir öğe olarak hemde içinde yaşamı onaylayıcı serbest ilişkilerin yaşandığı metal, cam ve plastikten yapılmış bir "rahim" gibi feminen bir öğe olarak karşıt anlamlar kazanıyor.

Otomobilin simgelediği anlamlar sadece cinsellik önermeleriyle sınırlı kalmıyor. Hareket eden metal bir kafes olarak güvenliği temsil ettiği kadar kaza olasılığı ve durumlarında sakatlık ve ölümü de temsil ediyor. Thanatos ve libido yu yalın bir şekilde kullanmış olmasına rağmen yazarın imgeleri üst üste bindirmesi, karşıt anlamlılıkları ustaca kurgusuna dahil etmesi övgüyü hak ediyor. Oral fiksasyonun toplum geneline vurgusu olan modern çağın doyumsuzluğu karakterlerin yaşadığı sadakatsiz ve vahşi ilişkilerle vurgulanıyor. Ballard'ın eşiyle yaşadığı açık evlilik ve birbirlerine olan ihanetleri dahi sıkıcı hale gelmiş ancak bu durum yaralara ve kazalara duydukları ortak ilgiyle değişiyor.

Güvenlik, hız ve mesafenin değişen oranları bir özgürlük yanılsaması yaratarak şu andaki geleceke çok sayıda seçenek ekliyor ve bebeksi isteklerin karşılanması yönünde güçlü bir baskı oluşturuyor. Teknoloji sayesinde gizli kalmış patolojiyi ortaya çıkarmaya çalışan yazar, yabancı olunan iç dünyalara bir gezinti sunuyor. Çarpık algılar ve saplantılarla süslü otobanlarla okurun hız kadranını zorlamasına yardımcı oluyor. Vaughan ve Ballard arasındaki ilişki, tıpkı otomobil ve onu kullanan kişinin ilişkisi gibi biseksüel bir yapı sergiliyor. Sakatlıklarını sergilemekten çekinmeyen aksine bundan teşhirci bir zevk alan karakterler sado-mazoşist ilişki önermeleri sunarken otomobillerin fiziksel yapısı, metal iskeletler ise cinsel esaret çağrışımı yapmakta.

Eser, ne midesi zayıf olanlara, ne de kalbi zayıflara göre değil. grafik detay seviyesi son derece yüksek. Teknoloji karşıtlığı propagandası gibi algılanabilecek olan eserin önermesi aslında bu değil. Teknolojik yenilikler sayesinde insan ruhunun gizli kalmış yanlarının keşfedilebileceğini ifade eden yazar, son derece güzel bir giriş yazısı kaleme almış.

3 puan

Hayatımda bu kadar saçma, amaçsız bir kitap daha okuyamam herhalde. Sürükleyiciliğin s'si yoktu. Kitabı 3 haftada anca bitirebildim. Gördüğünüz yerde arkanızı dönüp kaçın.

9 puan

sert ve iyi

2 puan

Dili, uslubu, kurgusu falan herseyi gecin. Kesinlikle cinsellikle ilgili tabularim da yoktur. Fakat kitapta cinsellik degl buram buram pornografi akiyor, net. Sirf carpici olsun diye oto-pornografiyi bu kadar goze soka soka anlatmak zorunda miydin be adam dedim okurken. Her sayfada ayri bir fantezi. Tabulari olan adam eline almasin, olmayanin da midesi saglamsa buyursun, okusun. Benim mide kaldirmadi...

4 puan

Sanırım edebiyat dünyasında başka bir örneği daha olmayan bir kitap. Yazarın, oldukça sert ifadelerle dolu sapkınca bir öyküye James Ballard adıyla kendini de bir kişi olarak yerleştirmesi, ve bu sapkınca olayların içinde yer alıp bu sapkınca düşünceleri zihninden geçiren bir karakter olması çok cesurca bir hareket. Araştırmadım ama Edebiyat dünyasında şok etkisi yaratmış olduğu kesin. Otomobil fetişizmini çok detaylı ifadelerle betimlemesi belki yazarlık gücü olarak nitelenebilir ama bir noktadan sonra tekrara düşme haline geliyor ve sıkıcılaşıyor. Öyküdeki zarar verici davranışlar, özkıyım arzusu temelde bir amaç barındırsa da, görünüm olarak anlamsız davranışlar sergileyen karakterleri hiç sevmedim ve hiç empati kuramadım okuduğum kitaplarda. Bu da o kitaplardan biri oldu benim için. Hassas kişilerin çok zorlanacağı , sert ve pornografik derecede detaylı ifadeler içeren bir kitap olduğunu söyleyebilirim. Psikolojik profil çıkarma adına, ve nesnelerin ruhsal karşılıklarını irdeleme adına ilginç bir okuma olabilir.


Baskı Bilgileri

211 sayfa
1Ocak2016 tarihinde, Sel Yayıncılık tarafından yayınlandı


ISBN
9755708072
Dil
Türkiye Türkçesi

Diğer baskılar


Benzer Kitaplar

Şu An Okuyanlar

Şu anda kimse okumuyor.

Okumuşlar

Okumuş kimse bulunamadı.

Okumak İsteyenler

Okumak isteyen bulunamadı.

Takas Verenler

Takas veren bulunamadı.
Puan : hepsi | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10
Değerlendirme Zamanı: en yeni | en eski