Okulsuz Toplum

Ivan Illich eserinde yaşadığı dönemdeki eğitim sistemini ve de dolayısı ile okulları ciddi şekilde eleştirmiştir. Okulların tamamen konu odaklı öğretmeye sahip olduklarını öğrenenlerin özgürlüklerini kisitladiklarini , özgür düşünce ortamının oluşmasına mani olduklarını , düşünmeyen , sorgulamayan , araştırmayan bir toplum meydana getirdiğini, toplum içerisinde kendisine tanımlanan görevi üstlenmek üzere insanlar yetistirdiklerini savunuyor. Bu acıdan bakılınca devlet nezdinde okulların sadece tek tip insan yetiştirme, kendilerine biat edecek bir toplum meydana getirme amacında olduğunu savunuyor. Okulların tamamen ekonomik anlamda birer kurum olduğunu ifade ediyor. Iyi insan , dürüst insan , bilime ilime önem veren , yeni bir şeyler ortaya koyan, sürekli arayış içerisinde insanlar yetiştirmekten ziyade sistemin esiri olmuş , her acıdan kısıtlanmış bireyler yetiştirdiğini söylüyor. Bu duruma kendince çözüm önerilerinde bulunuyor. Eğitimin okul duvarlarının arasına sıkıştırılması anlayışını reddediyor. Disardaki ogrenmelerin okul içindeki öğrenmelerden son derece daha yararlı olduğunu savunuyor. Örneğin öğrencilerin okuldaki labaratuarları kullanma noktasında, okuldaki sportif faaliyetleri yürütme noktasında , materyal kullanımı noktasında tamamen okul müfredatına bağlı bırakıldıklarını bu yüzden de kesinlikle özgür hareket edemediklerini ifade ediyor. Özgür olmayan bireyin yararlı bir birey olmayacağını söylüyor. Okulun yeni dünyanın dini aynı zamanda da bir iş sektörü olduğunu belirtiyor. Okuldaki öğrenciler sitematik olarak öğretilmeye bağımlı bireyler haline getiriliyor. Bu bağımlılığı elde eden öğrenen ise bağımsızlara noktasında gelişme imkanını kaybediyor. Zaten en başta da ifade ettiğim gibi tek tip , sorgulamayan bireyler , devlete bağlı, daha doğrusu devletin şekillendirdiği bireyle yetiştirilmek isteniyor.