Türk Kurmay Subaylarının Gözüyle Çanakkale Savaşı

Türkler gibi medeniyet sahibi olmayan bir milletin elinde bulunan Avrupanın bu son kalesine Hıristiyanlar tarafından hücum ediliyor.Eğer İngilizler ve müttefikleri bunu başarırlarsa, bu fethedilmiş bir ülkenin peşinden koşan fatihler gibi burayı elde tutmak için değil, belki ilk kıvılcımı 1792de Fransada parıldayan medeniyet ışıklarını Asyanın karanlık köşelerine sokmak içindir. Hayalimizin ufkunda gözden uzak Bağdatın sisler içinde gizlenmiş göz alıcı manzarası canlanıyordu. Britanyanın en tanınmış devlet adamlarının zihinlerinden yüz sene önce doğmuş olan bu siyaset, bugün Çanakkalede yaşanmakta olan savaş ile de ilgiliydi. Temel şart ise, İngilterenin bu savaşta galip gelmesidir. Bunun ne kadar temel bir şart olduğunu, vazgeçilmez olduğunu, bugünkü nesil gerektiği gibi takdir edemez. Eğer İngilterenin askerleri, Gelibolu Yarımadasında başarısızlığa uğrayacak olursa, İngiliz güneşi Türkiyede, Mısırda, Hindistanda kısaca bütün Doğuya ışıklarını önceki kadar vuramayacak ve aydınlatamayacaktır. - Granville Fortescu (Çanakkale Ümitler, Yanılgılar, Gerçekler, Ankara 2003)Türk Tarihindeki en önemli olaylardan biri olan Çanakkale Savaşının gerçek tarihini bilmek için, birincil kaynak özelliğini taşıyan harp cerideleri ve birlikler arasındaki yazışmalar gibi arşiv belgelerinin yazı sıra bizzat bu savaşa katılmış olan subay düzeyindeki kişilerin kaleme aldıkları günlük, hatıra, kitap, makale ve savaşa sonrasında verdikleri konferanslara bakmak ve incelemek de oldukça yararlıdır. Bu düşünceyle, bu çalışmada savaşa katılmış subayların savaşa bittikten sonra verdikleri konferanslara yer verilerek Çanakkale Savaşı ile ilgili kaynakların topluma kazandırılması amaçlanmıştır. Söz konusu konferanslarda Anafartalar, Arıburnu, Seddülbahr ve Kumkalede yaşanan çarpışmalara değinilmektedir.Anafartalar Grubu Muharebeleri * Yarbay Hayri / Arıburnu (Kuzey Grubu) Muharebeleri * Yarbay İzzeddin ve Binbaşı Burhaneddin / Kumkale Muharebeleri * Yüzbaşı Celaleddin / Seddulbahr Güney Grubu Muharebeleri * Binbaşı Nihad önsözden:Türk tarihinde bu kadar önemli bir yere sahip olan Çanakkale Savaşının gerçek tarihini bilmek için; harp cerideleri, birlikler arasındaki yazışmalar ve arşiv belgeleri gibi birincil kaynakların yanı sıra, bizzat bu savaşa katılmış olan subayların kaleme aldığı günlük, hatıra, kitap, makaleler ile savaş sonrasında verdikleri konferansları iyice incelemek gereklidir.Özellikle sözünü ettiğimiz bu konferanslar, Harp Akademilerinde öğrenim görmekte olan subay adaylarına verilmiş olmaları nedeniyle ayrı bir önem taşımaktadırAnafartalar, Arıburnu, Seddülbahr ve Kumkalede yaşanan çarpışmalara katılan birliklerin yönetimlerinde görev almış değerli kurmay subayların verdiği bu konferans içeriklerinin, bugüne kadar sadece eski harflerle yayınlanmış olmaları bakımından, günümüzde konunun meraklılarına oldukça ilginç geleceğinden eminiz.Çalışmada yer alan birinci konferans, savaş esnasında Anafartalar ve Saroz Grubu Komutanlığı Kurmay Başkanlığı görevinde bulunmuş olan Yarbay Hayrinin 9 Ocak 1920de Erkân-ı Harbiye Mektebinde verdiği Anafartalar Grubu Muharebâtı konulu konferanstır. Konferans daha sonra 28 Eylül 1921de Erkân-ı Harbiye Mektebi tarafından yayımlanmıştır.İkinci konferans, savaş sırasında Kuzey Grubu Komutanlığı Kurmay Başkanlığı görevinde bulunmuş olan Binbaşı İzzettin ve Binbaşı Burhanettinin verdiği Arıburnu (Kuzey Grubu) Muharebâtı konulu konferanstır. Bu konferans da 28 Nisan 1921de Erkân-ı Harbiye Mektebi yayınları arasından çıkmıştır. Üçüncü konferans, Fransızların Kumkaleye asker çıkardıkları sırada bölgede bulunan 15. Kolordu Kurmay Heyeti 1. Şubede görev yapmış olan Yüzbaşı Celaleddin tarafından verilen Kumkale Muharebâtı konulu konferanstır. Söz konusu konferans 28 Ağustos 1921de Erkân-ı Harbiye Mektebi tarafından yayımlanmıştır.Dördüncü konferans ise, yine savaş sırasında Güney Grubu Komutanlığı Kurmay Heyetinde savaşa katılmış olan Binbaşı Mehmed Nihad tarafından verilen Seddülbahr (Güney Grubu) Muharebâtı konulu konferanstır. Bu da, yine Erkân-ı Harbiye Mektebi tarafından 28 Haziran 1921de yayınlanmıştır.Bu çalışmanın, Çanakkale Savaşı ile ilgilenen araştırmacılara ve doğru bilgi sahibi olmak isteyen okurlara yararlı olacağına inanıyorum. Böylece Çanakkale Savaşı ile ilgili bilgiler daha gerçekçi ve yere daha sağlam basan bilgiler olma hüviyetini kazanacaktır. - Dr. Burhan SayılırBu kitap birbirinin tekrarını içeren Çanakkale konulu hamaset edebiyatı örneklerinden değildir, Çanakkale Savaşının bizzat kurmayları tarafından yazılmış askeri gerçekleridir; özellikle duyurulur.

Türkler gibi medeniyet sahibi olmayan bir milletin elinde bulunan Avrupanın bu son kalesine Hıristiyanlar tarafından hücum ediliyor.Eğer İngilizler ve müttefikleri bunu başarırlarsa, bu fethedilmiş bir ülkenin peşinden koşan fatihler gibi burayı elde tutmak için değil, belki ilk kıvılcımı 1792de Fransada parıldayan medeniyet ışıklarını Asyanın karanlık köşelerine sokmak içindir. Hayalimizin ufkunda gözden uzak Bağdatın sisler içinde gizlenmiş göz alıcı manzarası canlanıyordu. Britanyanın en tanınmış devlet adamlarının zihinlerinden yüz sene önce doğmuş olan bu siyaset, bugün Çanakkalede yaşanmakta olan savaş ile de ilgiliydi. Temel şart ise, İngilterenin bu savaşta galip gelmesidir. Bunun ne kadar temel bir şart olduğunu, vazgeçilmez olduğunu, bugünkü nesil gerektiği gibi takdir edemez. Eğer İngilterenin askerleri, Gelibolu Yarımadasında başarısızlığa uğrayacak olursa, İngiliz güneşi Türkiyede, Mısırda, Hindistanda kısaca bütün Doğuya ışıklarını önceki kadar vuramayacak ve aydınlatamayacaktır. - Granville Fortescu (Çanakkale Ümitler, Yanılgılar, Gerçekler, Ankara 2003)Türk Tarihindeki en önemli olaylardan biri olan Çanakkale Savaşının gerçek tarihini bilmek için, birincil kaynak özelliğini taşıyan harp cerideleri ve birlikler arasındaki yazışmalar gibi arşiv belgelerinin yazı sıra bizzat bu savaşa katılmış olan subay düzeyindeki kişilerin kaleme aldıkları günlük, hatıra, kitap, makale ve savaşa sonrasında verdikleri konferanslara bakmak ve incelemek de oldukça yararlıdır. Bu ... tümünü göster