Hazar Sözlüğü
Milorad Paviç, İsmail Yerguz (Çevirmen)
Hazar Sözlüğü sadece üç semavî dinin bir halk hakkındaki düşüncelerine odaklanmıyor. Geleneksel anlatı ve olay örgüsünü yerle bir eden bu sözlük-roman ele avuca sığmaz üç bilge insanın, zehirli mürekkeple yazılmış bir kitabın, aynaların intiharının, hayali bir prensesin, insanların rüyalarına sızan papazlardan oluşan bir tarikatın ve yaşayanlar ile ölüler arasındaki aşk hikâyelerinin peşinden gitmenizi istiyor. Milorad Paviç roman sanatını 21. yüzyıla taşıyor.
"Bir düşte, kendimizi sudaki balık gibi hissediyoruz. Zaman zaman su yüzüne çıkıyoruz, dünyanın kıyısına bir göz atıyoruz, sonra hızla ve büyük bir istekle yeniden dalıyoruz, çünkü kendimizi yalnızca derinliklerde iyi hissedebiliyoruz. Bu kısa su yüzüne çıkışlarda bizden daha yavaş, bizden daha farklı biçimde soluyan, bütün ağırlığıyla yere yapışmış, bizim kendi bedenimizdeymiş gibi yaşadığımız hazdan yoksun, tuhaf bir yaratık fark ediyoruz. Çünkü burada, haz ve beden birbirinden ayrılamaz, bir bütün oluştururlar. Bu yaratık, dışarıda, biz oluyoruz aynı zamanda, ama bir milyon yılda ve bu yılların dışında bizimle onun arasında, bedeni ve hazzı birbirinden ayırmış olduğu için başına gelmiş olan, o müthiş mutsuzluk var..."
Hazar Sözlüğü sadece üç semavî dinin bir halk hakkındaki düşüncelerine odaklanmıyor. Geleneksel anlatı ve olay örgüsünü yerle bir eden bu sözlük-roman ele avuca sığmaz üç bilge insanın, zehirli mürekkeple yazılmış bir kitabın, aynaların intiharının, hayali bir prensesin, insanların rüyalarına sızan papazlardan oluşan bir tarikatın ve yaşayanlar ile ölüler arasındaki aşk hikâyelerinin peşinden gitmenizi istiyor. Milorad Paviç roman sanatını 21. yüzyıla taşıyor.
"Bir düşte, kendimizi sudaki balık gibi hissediyoruz. Zaman zaman su yüzüne çıkıyoruz, dünyanın kıyısına bir göz atıyoruz, sonra hızla ve büyük bir istekle yeniden dalıyoruz, çünkü kendimizi yalnızca derinliklerde iyi hissedebiliyoruz. Bu kısa su yüzüne çıkışlarda bizden daha yavaş, bizden daha farklı biçimde soluyan, bütün ağırlığıyla yere yapışmış, bizim kendi bedenimizdeymiş gibi yaşadığımız hazdan yoksun, tuhaf bir yaratık fark ediyoruz. Çünkü burada, haz ve beden birbirinden ayrılamaz, bir bütün oluştururlar. Bu yaratık, dışarıda, biz oluyoruz aynı zamanda, ama bir milyon yılda ve bu yılların dışında bizimle onun arasında, bedeni ve hazzı birbirinden ayırmış olduğu için başına gelmiş olan, o müthiş mutsuzluk var..."
Değerlendirmeler
İki, belki de üç veya dört kez okunması gereken bir kitap.
İlki, birbirinden kopuk ve bağımsız gibi görünen müthiş keyifli ve fantastik öykülerin lezzetini almak için. Marquez, Borges ya da Calvino öykülerindekine benzer, yaratıcı, fantastik, sürükleyici öykülerin keyfi bu.
İkincisi, öyküleri, kişileri, tarihsel kronolojiyi ve kitabın kurgusunu daha iyi kavrayabilmek için. Kitap bir sözlük (ya da ansiklopedi) gibi oluşturulduğu, dahası, üç semavi dinin bakış açısından- üç değişik perspektifle düzenlendiği için kitapta yer alan muhtelif anlatımları birleştirmek gerekiyor.
Üçüncüsü, (dördüncüsü, beşincisi, ...) daha önceki okumalarda bile gözden kaçmış olabilecek ayrıntıları yeniden keşfedip belki de yazarın kurgusunu bile aşarak yepyeni bir kurgu oluşturmak için.
Bu nedenledir ki, yazar kitabına bir de "kullanım kılavuzu" eklemiş. Bu kılavuzda şöyle diyor: "Okuyucu böylece bu kitabı nasıl hoşuna gidiyorsa öyle kullanabilecektir. Kimileri herhangi bir sözlükteki gibi bir kelime ya da bir ad arayacaklar, kimileriyse bu kitabı herhangi bir kitap gibi, başından sonuna bir çırpıda, Hazar sorunu, belli başlı kişileri, bu konuyla ilgili hedefler ve olaylar üstüne yuvarlak bir görüşe sahip olmak için okuyacaklardır."
Çevirisini, baskısını, dizgisini de dikkate alarak bu kitaba 9/10 verdim. 10/10 vermememin nedeni, kitabı sadece bir kez okumuş olmamdan kaynaklanıyor.
Baskı Bilgileri
384 sayfa
2015 tarihinde, Aylak Adam tarafından yayınlandı
Diğer baskılar
Benzer Kitaplar
|