Çerkesler

Türkiyede Çerkeslerin devlet yönetimi ve politikasındaki yerleriyle ilgili tarih araştırmaları, birkaç istisna dışında, genellikle Çerkes Ethemin ihanetini kanıtlama çabasıyla sınırlanmış bulunuyor.Bu nedenle, Ermeni tarihçi Arsen Avagyanın bu çalışması, büyük önem taşıyor.Avagyan, savaşçılıkları ve padişah haremlerini dolduran güzel kadınlarıyla ünlü Çerkeslerin 19. yüzyıl ortalarından itibaren kitlesel olarak Osmanlı topraklarına büyük göçüyle başlayan ve 20. yüzyılın ilk çeyreğine olan dönemde egemenlik sistemi içinde oynadıkları rolü ve sonuçlarını, konuyla ilgili devlet arşivlerine dayanarak gözler önüne seriyor.Osmanlının son elli yılı ile Cumhuriyetin kuruluş yılları arasında kalan sürede padişahların izledikleri milli politika, egemenlik altındaki halkların milli kurtuluş sorunsalı ve 1919-1923 yıllarındaki Milli Kurtuluş Hareketinin nasıl oluştuğunu anlayabilmek, biraz da Çerkeslerin Türk egemenlik sistemindeki yerini ve oynadığı rolü bilmekten geçiyor.Milli Kurtuluş Hareketine kitlesel olarak katılan Çerkeslerin, Çerkes Ethemin Yunanistana teslim olmaya zorlanması ve ihanetle suçlanmasıyla birlikte, neden gözden düştükleri ve katkılarının neden reddedildiğini anlamak da böyle mümkün olabilir.Gerek II. Abdülhamid döneminde Anadoludaki yöresel katliamlar gerekse 1915teki büyük Ermeni katliamında büyük rol oynadıkları bilinen Çerkeslerle ilgili böyle bir bilimsel çalışmayı, bir Ermeni tarihçinin kaleminden okumak ilginç olsa gerek...

Türkiyede Çerkeslerin devlet yönetimi ve politikasındaki yerleriyle ilgili tarih araştırmaları, birkaç istisna dışında, genellikle Çerkes Ethemin ihanetini kanıtlama çabasıyla sınırlanmış bulunuyor.Bu nedenle, Ermeni tarihçi Arsen Avagyanın bu çalışması, büyük önem taşıyor.Avagyan, savaşçılıkları ve padişah haremlerini dolduran güzel kadınlarıyla ünlü Çerkeslerin 19. yüzyıl ortalarından itibaren kitlesel olarak Osmanlı topraklarına büyük göçüyle başlayan ve 20. yüzyılın ilk çeyreğine olan dönemde egemenlik sistemi içinde oynadıkları rolü ve sonuçlarını, konuyla ilgili devlet arşivlerine dayanarak gözler önüne seriyor.Osmanlının son elli yılı ile Cumhuriyetin kuruluş yılları arasında kalan sürede padişahların izledikleri milli politika, egemenlik altındaki halkların milli kurtuluş sorunsalı ve 1919-1923 yıllarındaki Milli Kurtuluş Hareketinin nasıl oluştuğunu anlayabilmek, biraz da Çerkeslerin Türk egemenlik sistemindeki yerini ve oynadığı rolü bilmekten geçiyor.Milli Kurtuluş Hareketine kitlesel olarak katılan Çerkeslerin, Çerkes Ethemin Yunanistana teslim olmaya zorlanması ve ihanetle suçlanmasıyla birlikte, neden gözden düştükleri ve katkılarının neden reddedildiğini anlamak da böyle mümkün olabilir.Gerek II. Abdülhamid döneminde Anadoludaki yöresel katliamlar gerekse 1915teki büyük Ermeni katliamında büyük rol oynadıkları bilinen Çerkeslerle ilgili böyle bir bilimsel çalışmayı, bir Ermeni tarihçinin kaleminden okumak ilginç olsa gerek...