Aydınlanma Üzerine Bir Derkenar

Bir piyes yazarı oturup bir komedi yazsa; piyesin kahramanı da Molierevari bir tip olsa... Piyesin adı, piyesin kahramanına izafeten, Aydınlanmış Aydın olsa. Bu tip hem rasyonalizmi hem de aynı anda emprisizmi savunsa; hem Hıristiyan olduğunu söylese hem de dönüp ateist olsa, aynı zamanda da deist olduğunu söylese, hem materyalizmi savunsa hem de monadların mevcudiyetine inansa, v.ilah... Böyle kaçık bir tipe gülerdiniz değil mi? İşte gerçek bir Aydınlanmacı tam budur. Ne aydınlanma diye bir şey oldu, ne de aydınlanmacı olabilir. Aydınlanma entelektüellerin bir hurafesidir.

Bir piyes yazarı oturup bir komedi yazsa; piyesin kahramanı da Molierevari bir tip olsa... Piyesin adı, piyesin kahramanına izafeten, Aydınlanmış Aydın olsa. Bu tip hem rasyonalizmi hem de aynı anda emprisizmi savunsa; hem Hıristiyan olduğunu söylese hem de dönüp ateist olsa, aynı zamanda da deist olduğunu söylese, hem materyalizmi savunsa hem de monadların mevcudiyetine inansa, v.ilah... Böyle kaçık bir tipe gülerdiniz değil mi? İşte gerçek bir Aydınlanmacı tam budur. Ne aydınlanma diye bir şey oldu, ne de aydınlanmacı olabilir. Aydınlanma entelektüellerin bir hurafesidir.