Aydınlanma

Özellikle son yirmi-yirmi beş yıldan bu yana ülkemiz özelinde de sıkça öne çıkan Doğu-Batı kimliği tartışması ve yenilerde gündemimizi tutan ABnin ne olduğu soruları, Aydınlanmanın üzerinde tekrar tekrar düşünmenin önemini artırıyor. Batıyı hep bir akıl, Doğuyu da bir gönül dünyası olarak karşı karşıya getiren bir anlayış yaygın. Tarihsel belirlenimlerinden soyutlanarak kavranan bir evrensel akıl, Batıyı tarihin amacına yaklaştırırken, bizleri (Doğuyu) boynu bükük bırakmış gibi! Postmodernizm de bu aklı tahtından indirerek gönlümüzü alıyor. Aydınlanma, Batıda burjuvazinin sınıfsal kimliğe kavuşma hareketinin ikinci aşamasında araçsallaştırdığı aklın, felsefeye, ideolojiye, kültür, edebiyat ve politikaya vb. yön verme süreçlerinin adı. Aydınlanma hareketini öylece tartışmanın, kapitalizmi tartışmamanın mazereti olmayacağını kavradığımız ölçüde, sahici bir Batı tartışmasına da girişebileceğiz. Bu metin bu yönde bir ilk adım.

Özellikle son yirmi-yirmi beş yıldan bu yana ülkemiz özelinde de sıkça öne çıkan Doğu-Batı kimliği tartışması ve yenilerde gündemimizi tutan ABnin ne olduğu soruları, Aydınlanmanın üzerinde tekrar tekrar düşünmenin önemini artırıyor. Batıyı hep bir akıl, Doğuyu da bir gönül dünyası olarak karşı karşıya getiren bir anlayış yaygın. Tarihsel belirlenimlerinden soyutlanarak kavranan bir evrensel akıl, Batıyı tarihin amacına yaklaştırırken, bizleri (Doğuyu) boynu bükük bırakmış gibi! Postmodernizm de bu aklı tahtından indirerek gönlümüzü alıyor. Aydınlanma, Batıda burjuvazinin sınıfsal kimliğe kavuşma hareketinin ikinci aşamasında araçsallaştırdığı aklın, felsefeye, ideolojiye, kültür, edebiyat ve politikaya vb. yön verme süreçlerinin adı. Aydınlanma hareketini öylece tartışmanın, kapitalizmi tartışmamanın mazereti olmayacağını kavradığımız ölçüde, sahici bir Batı tartışmasına da girişebileceğiz. Bu metin bu yönde bir ilk adım.