Ali Yüce Şiirleri

Çağdaş şiirimizin önemli adlarından biri olan Ali Yüce, 76 yaşında bir ulu çınar. Ama şiirinden akan bala bakarsak, çoğumuzdan da daha genç. Ali Yüce 1928 yılında Hatayın Yayladağ ilçesi Hisarcık köyünde doğmuş. Kendi yaşam öyküsünü anlatırken, Doğar doğmaz başladı kavgam diyor. On sekiz yaşıma dek köyde çobanlık, ırgatlık yaptım. Keçileri kurt boğdu, kötü söz yedim, sille yedim. Bir kilo unluk için sabahtan akşama dek sırtımda taş çektim. Kök sürdüm kör kazma ile. Bir hasır parçasının üstünde başladı öğrenimim. Öte dünyayı karış karış dolaştım. Hatay Fransızlardan kurtarıl­dığı zaman, Atatürkü öğrendim. Türk olduğumu öğren­dim.Yeni abc ile köyümde açılan ‘Gece Mektebinde tanıştım. Okuma yazmayı öğrendim. Şapka giyme kam­panyasında şapka alacak yirmi beş kuruşum olmadığı için çerçi kağıdından şapka yapıp giydim. Hocadan doyasıya falaka yedim. Öte dünyadan kaçıp bu dünyaya ayak bas­tım. Hem davar güttüm hem ilkokulu dışardan bitirdim. Düziçi Köy Enstitüsüne kaçarak gittim. Köyden kaçarak Düziçi Köy Enstitüsüne girişinin dünyaya gerçek gözlerini açışı olduğunu söylüyor Ali Yüce: Yıl 1946Düziçi Köy EnstitüsündeBu dünyaya ayak bastım ben Ekmeğime ışık sürdü TonguçEşitlik özgürlük sürdü beynimeBin yıllık uykudan uyandımBir gramcık bilgi için Tırmanmadık yokuş koymadım ben Saç döktüm ömür tükettim Öğrenmeye doymadım ben Ali Yüce, Anadolu köy yoksullarının karşılaştığı sömürü ve zulmü kendi öz deneyimi ile öğrenmiş. Bir daha da ne unutmuş, ne de affetmiştir. O, özgün şiirselliği ile bunu şöyle dile getiriyor: Oğlak çobanı iken henüz ot yemeyi bile beceremeyen bir oğlak, ağanın ekinine girmişti. Hemen koşup çıkar­mıştım. Ama kaşla göz arasında ağa at üstünde yetişip beni kırbaçlamıştı. Yetmiş yaşıma geldim; çektiğim bütün çile­leri, sıkıntıları, acıları, unuttum ama o derebeyi kalıntısının kırbacını unutmadım. Kırbacın kabarttığı boynum hep ağrıyor. Ölünceye dek de ağrıyacak. Ali Yüce, 1951 yılında Köy Enstitüsünü bitirdikten sonra, Hatay ve çevre köylerinde on yıl boyunca ilkokul öğretmenliği yaparken boş zamanlarında İngilizce çalıştı. 1961 yılında Gazi Eğitim Enstitüsünün İngilizce Bölümünü yeterlik sınavlarını dışardan vererek bitirdi. Daha sonraki yıllar boyunca çeşitli liselerde İngilizce öğretmenliği yaptıktan sonra, 1977 yılında emekli oldu. İlk şiiri 1956da Yücel dergisinde yayımlandı. Daha sonraki şiirleri Yeditepe, Türk Dili, Soyut, Sanat Rehberi dergilerinde çıktı. 1975 yılından bugüne dek yirmi kitabı yayınlandı. Bunların arasında denemeler, iki roman ve şiir kitapları var. Bir çok yapıtı ve şiiri yurt içinde ve yurt dışında ödüller kazandı. Kendisine Edebiyatçılar Derneğinin onur ödülü verildi. Damar dergisinde çıkan bir yazısında Adnan Binyazar haklı olarak, Ali Yücenin bir başka yazarı tanıtırken kullandığı şu sözlerin en çok kendisine yakışacağını belirtiyor: (Ali Yücenin) şiirinin eksenini toplumcu gerçekçilik oluşturur. (Ali Yüce), sanat yaşamı boyunca Anadolu insanının acılarını, sevinçlerini, umut ve özlemlerini, sömürülüşünü, ezilmişliğini, özgürlük ve mutluluğa susamışlığını çağdaş bir aydına yakışır biçimde dile getirmiştir. Çok doğaldır ki bunun faturasını çilenin her türlüsünü göğüsleyerek ödemiştir. Onun şiirinde çalış­mak, emek ve emekçi, emeğin alın teriyle kazanan, üreten, yaratan halk en yüksek yere oturur. (Ali Yüce), toplumsal gerçekleri yansıtırken keçe tadında kuru sav­sözlerin (sloganların) tuzağına düşmemiştir. Halktan, toplumdan aldığını gene halka vermiştir. Ama gerçek­leri şiir mahzeninde mayalandırdıktan, sözcüklere ‘bay­ramlık giysiler giydirdikten sonra.. Ali Yücenin Atatürk Aydınlığını Karanlıkçı Dişler Kesmez adlı kitabında yer alan şiirlerinde, kısa bir süre öncesine kadar yarım aydınlarımız arasında moda olan postmodernizm denilen çarpık felsefeye; ortaçağ karanlığına öykünen irtica ve o temelde yükselen burjuva politikacılığına; başkasına söz hakkı tanımaz ve giderek saldırganlaşan küresel emperyalizme karşı çıkış ve direniş ana temaları oluşturuyor. Tutkunlukla bağlı olduğu Atatürk aydınlanmacılığı, laiklik ve ulusal bağımsızlık savunusu ise onun yaşam felsefesinin köşe taşları. Postmodernizm denilen felsefenin, tarihin çöplüğünden çıkardığı eski ve yıpranmış görüşleri yepyeni ve çok değişik görüşlermiş gibi sunmasını sergilerken şöyle yazıyor: İnsan yapımıAma insana uzakGözle işitilip kulakla görülen Postmodern şiirlerÇok okunup çok satıyormuş duydum Ben bu şiiri yazarkenGözlük taktım kulağımaYeni bir eskici oldum Küreselleşmeyi kutsallaştıranların ağız pelesengi ettikleri küresel köy sözünü elden ve halden geçirip şunları söylüyor Ali Yüce: Yuvarlak bir köy mü artık Küçücük ufacıkMimi minnacık bir köy mü Kıtalar birer mahalle Birer sokak mı ülkelerKüresel emperyalizmin Altın dişli köpeğiBir ucundan havlasa dünyanın Öte ucundan duyulacak Çağımızın en saldırganEn ısırgan düzeniYuvarlak köyde kurulacak Ortaçağ geriliğine öykünen mürteciler ve burjuva demokrasisini bu temelde oy toplamaya dönüştüren politikacılar da Ali Yücenin oklarından nasibini alıyor: Elinde kara bir bayrak Işığa meydan okuyor bizimki Dörtnala koşuyor ortaçağa Beyni küçük kafası darKimse döndüremez onuCehalet patenti var Ali Yücenin şiirlerini kimin için yazdığı da dizelerinden görülüyor: Kışın soğuğundaSeni ben ekerim buğdayBen biçerim yazın sıcağında Döven benim seni savuran ben Bir kap yemekYarım ekmek kuyruğundaGene benim en çok bekleyen

Çağdaş şiirimizin önemli adlarından biri olan Ali Yüce, 76 yaşında bir ulu çınar. Ama şiirinden akan bala bakarsak, çoğumuzdan da daha genç. Ali Yüce 1928 yılında Hatayın Yayladağ ilçesi Hisarcık köyünde doğmuş. Kendi yaşam öyküsünü anlatırken, Doğar doğmaz başladı kavgam diyor. On sekiz yaşıma dek köyde çobanlık, ırgatlık yaptım. Keçileri kurt boğdu, kötü söz yedim, sille yedim. Bir kilo unluk için sabahtan akşama dek sırtımda taş çektim. Kök sürdüm kör kazma ile. Bir hasır parçasının üstünde başladı öğrenimim. Öte dünyayı karış karış dolaştım. Hatay Fransızlardan kurtarıl­dığı zaman, Atatürkü öğrendim. Türk olduğumu öğren­dim.Yeni abc ile köyümde açılan ‘Gece Mektebinde tanıştım. Okuma yazmayı öğrendim. Şapka giyme kam­panyasında şapka alacak yirmi beş kuruşum olmadığı için çerçi kağıdından şapka yapıp giydim. Hocadan doyasıya falaka yedim. Öte dünyadan kaçıp bu dünyaya ayak bas­tım. Hem davar güttüm hem ilkokulu dışardan bitirdim. Düziçi Köy Enstitüsüne kaçarak gittim. Köyden kaçarak Düziçi Köy Enstitüsüne girişinin dünyaya gerçek gözlerini açışı olduğunu söylüyor Ali Yüce: Yıl 1946Düziçi Köy EnstitüsündeBu dünyaya ayak bastım ben Ekmeğime ışık sürdü TonguçEşitlik özgürlük sürdü beynimeBin yıllık uykudan uyandımBir gramcık bilgi için Tırmanmadık yokuş koymadım ben Saç döktüm ömür tükettim Öğrenmeye doymadım ben Ali Yüce, Anadolu köy yoksullarının karşılaştığı sömürü ve zulmü kendi öz deneyimi ile öğrenmiş. Bir daha da ne unutmuş, ne de affetmiştir. O, özgün şiirselliği ... tümünü göster