Kitapta çok az öykü var; Meriç'in öykülerinin tadı, damağında kalıyor insanın.

Deneysel filmler olur ya, sınırları zorlayan, sıradan kalıpların dışına çıkan. Bu roman da bir deneysel roman bana kalırsa. Kurgusu sıradışı. Ancak bu deneysellik okumayı zorlaştırıyor.

Kitap "Aylaklık Şarkıları", "Ceza Sömürgesi", "Mutlu Kadın ve Musiki" adlı bölümlerden oluşuyor. Kitabın sonunda şairin, daha önce Bireylikler'de de yayımlanmış şiir üzerine bir denemesi var. Ayrıca kitaba farklı bir renk katan Su Tunaşar'ın karakalem çizimleri var. Kitabın her bir bölümü bambaşka bir hikaye anlatıyor; böylece şair, aynı duygu-konu üzerinde takılı kalmayıp okura farklı duygular sunarak onu bıktırmamış oluyor. Birbiriyle bağlantılı öykülerden oluşan romanlar olur ya, işte o tür romanları okurken aldığım keyfi verdi bana. Özellikle kitaptaki "Bahar Uykusu" ve "Yıkım" şiirlerini çok beğendim.

Kitapta altı çizilecek, bir köşeye not düşülecek çok sayıda aforizma var. Ama kitabın sadece aforizmalardan oluşması eksi puan; çünkü bir oturuşta kitabı bitirebilirsiniz. Onun yerine kitapta bir-iki sayfalık makale-inceleme-denemeler olsa, arada ise bu aforizmalar yer alsa kitap çok daha doyurucu bir okuma sağlayabilir.

Bir burjuva devrimi olarak Fransız Devrimi dünya siyasetinde yeni bir sayfa açmış; ilk defa halk, iktidara talip olmuştur. Fransız Devrimi, tüm dünya halkları için paha biçilemez bir örnek olmuştur. Kitapta Fransız Devrimi ile Bolşevik Devrimi arasındaki bağ ortaya konulmuş. Ayrıca Paris Komünü, Jakobenizmden de bahsedilmiş.

Bana kalırsa, Aziz Nesin'in Zübük gibi bir eseri yazmış olması onun, halkını ne kadar iyi tanıdığının bir göstergesi. Aziz Nesin, Türkiye halkını artısı eksisiyle nasılsa öyle, gözler önüne serdiği için ülkemizde kimilerinin gönlünü kimilerinin ise nefretini kazandı. Türkiye'deki sağcı iktidarların başkan profilinin genel bir özeti Zübük. Tüm o başkanlardan bir şeyler bulursunuz Zübük'te. Ama Aziz Nesin, suçu Zübüklere atarak yalanlara dolanmaz; hepimizin biraz Zübük olduğumuzu ve Zübükleri bizim yarattığımızı söyleyerek doğruluktan ödün vermez. Tıpkı Nazım'ın "Akrep gibisin kardeşimi" gibi. Kitabı bitirince kendinize şöyle sorabilirsiniz: Gülsek mi ağlasak mı?

Kitap iki kısımdan oluşuyor. Birinci kısmın adı Metal Fırtına'nın Kırılması; bu bölümde Metal Fırtına kitabıyla ilgili bazı iddialar, varsayımlar, çıkarımlar anlatılıyor. Metal Fırtına'nın dış mihraklarca yazdırıldığı ve aslında eserin İngilizceden çevirilmiş olduğu gibi iddialar sunuluyor. İkinci kısım ise Ay Yıldız'ın Parıltısı; bu bölümde ise Turancılık söylemiyle Türkiye'nin ne kadar güçlü olduğu anlatılıyor. Türk ordusuna methiyeler düzülüyor. Kitabın ilk bölümü edebiyat incelemesi havası verirken; ikinci bölüm siyasi propaganda metni gibi. İkinci bölümden birkaç alıntı yapmak istiyorum: "Savaş sonrası dünya üzerindeki gelişmeleri izleyen TSK, insanlık idealleri uğruna 1950 yılındaki Kore Savaşı'na katılarak tüm dünyada dikkatleri üzerinde toplamıştır." (sayfa 179) "Bu süreci (ekonomik krizden bahsediliyor) tüm manüplasyonlara rağmen istikrarlı bir şekilde atlatan Türkiye ise, milli birlik ve bütünlük ilkesine paralel olarak, bir halk hareketiyle, toplumun tümünün çabasının eseri olarak, ekonomik krizden çıkmayı başarmıştır." (sayfa 192) İnsanlık idealleri uğruna Kore'ye asker göndermek ve halk hareketiyle ekonomik krizi atlatmak?