Büyük beklentilerle okumaya başladığınızda ilk birkaç yüz sayfası sizi meraklandırsa da sonlara doğru sizi iyice bıktırabilecek ve sonu ile hayal kırıklığına uğrayabileceğiniz bir kitap. Bitmek bilmeyen tasvirler ve karakterlerin özelliklerinin anlatıldığı çok uzun bölümler var. Aynı olayı 2, bazen 3 ayrı karakterin ağzından en ince ayrıntısına kadar duymak bir yerden sonra bunaltıyor. Etkileyici bir son da olmadığı için bitirmesem daha iyiymiş hissi yaratıyor. Kitaptaki en ilginç olay, gökyüzünde iki ayın belirmesi diyebiliriz. Daha önce benim neden aklıma gelmedi ki diyebiliyorsunuz. Tabi maza ve douta kavramlarının ne anlama geldiğini az biraz da olsa anlamak da bir dereceye kadar tatmin ediyor. Ancak tam olarak açıklanmayan bazı noktalar da yok değil. Bazı karakterlere ne olduğu öylece bırakılmış. Örneğin Öncüler Cemaatinden kaçıp Madamın şiddete uğramış kadın için açtığı sığınma evinde gördüğümüz Tsubasa’ya ne olduğu, Fukaeri’ye ne olduğu, Tengo’nun annesi ile ilgili kısımlar. Romanda bazı dini öğelerin oldukça yer kaplaması da Japon geleneğinden geliyor olsa gerek. Aomame’nin Şahitler müridi olarak yetiştiriliyorken evden kaçarak dini reddetmesi ve ailesi tarafından silinmesi. Ancak yine de en zor anlarında bile çocukluğunda ezberletilen duayı tekrar etmesi. Sol bir örgüt olarak komün hayatı yaşamaya başladıktan bir süre sonra dini bir cemaat haline gelen Öncüler ve sonunda ütopik bir dünyanın parçası haline dönüşmeleri.. Kitapta ayrıca pek çok ünlü eserden de bahsediliyor: Janacek’in Sinfionetta’sı, Bach’ın Eşit Düzenlenmiş Kalvyesi, Aristoteles'in Nikomakhos’a Etik, Haydn'ın Çello konçertosu, Çehov’un Sahalin Adası,Louis Armstorong’un W.C. Handy Blues derlemesi, Marcel Proust’un Kayıp Zamanın İzinde serisi kitapta bahis geçen yapıtlar. Çıkması dört gözle beklenen bir kitap olarak bakıldığında bu övgüleri hak etmediğini göreceğiniz ve bir nebze hayal kırıklığına uğrayabileceğiniz bir kitap, hele de 1546 sayfayı okuma zahmetine katlandıktan sonra.

"Dışarıdan bakıp yaşamıma şöyle bir göz gezdirdiğimde, pek de mutlu bir yaşam olduğunu söyleyemeyeceğim bunun." diye başlayan kitap bir müzisyenin yaşamını anlatıyor. Bay Kuhn'un İsviçre'nin bir kasabasına yerleşip bir yandan ünlü bir müzisyen olma yolunda adım adım ilerleyişini anlatırken bir yandan da yaşadığı sevinçleri, acıları ve mutsuzluklarını gözler önüne seriyor. Bay Kuhn operasını bestelerken adım adım, sanki siz de duyabiliyorsunuz o besteyi. Her bir bölümü kafanızda canlandırabiliyor, sanki gerçekten öyle bir opera var olsa, onu duyduğunuz anda tanıyacakmışsınız gibi bir his yaratıyor. O denli sahici, o denli yüreğinize işliyor tasvirler. Sanki sayfaları çevirdikçe gizlenmiş notalar bir bir akıp gidiyor arasından.