Kırk Ambar Cilt 2 (Lehçe-t-ül Hakayık)

"Men sabere zafere: Zafer sabredenlerindir."

Her bir Cemil Meriç kitabı okuyuşumda, 71 yıllık bir ömrün 32 yılını görme yetisinden yoksun şekilde sürdüren bir insanın, bunca okumayı, bunca bilgiyi, bunca eseri hayatına nasıl sığdırabildiğine hayretim artıyor.

"Kırk Ambar 2: Lehçe-t-ül Hakayık", ciltler dolusu kaynak okunsa bile zor elde edilecek bir bilgi birikiminin, analiz ve değerlendirme örüntüsünün bir toplamı adeta.

Avrupalılaşma, modernleşme, Ortadoğu, sömürgecilik, dünya siyasi tarihi, Osmanlı tarihi, kapitülasyonlara tarihsel ve kavramsal bakış, dinler, düşünce sistemleri ve ideolojiler (liberalizm, sosyalizm, Marksizm, nihilizm, varoluşçuluk, anarşizm, vb.), hürriyetin gerçek tanımı, önemli düşünce, edebiyat ve devlet insanları eserde yer alan başlıca konular.

Cemil Meriç, -şahsi düşünceme göre-, adından çok bahsedilen ancak hak ettiği ilgiyi görmekten ve yeterince anlaşılmaktan uzak değerli bir yazar, düşünce ve fikir insanı, gerçek bir aydın, bir azim ve irade sembolü. Her bir cümlesinde tarih, sosyoloji, edebiyat, felsefe vb. farklı alanlarda çok çok zengin bilgi dağarcığını; pek tumturaklı olmayan ama oldukça yalın, açık ve net ifadelerini; kişi, olay, tarih, ideoloji ve eserlere dair tarafgirlikten uzak, objektif yorumlarını görmek mümkün.

Genel-geçer kabul gören kişi, konu ve kavramlarda ezber dışı, okuru düşünmeye ve sorgulamaya zorlayan değerlendirmelerin yer aldığı bu eserde, yazarın her bir görüşüne katılınmayabilir; hatta bazı görüşleri iddialı veya tartışmaya açık bulunabilir. Ama şu da önemli bir gerçek ki eserde yer alan her bir konu, her bir yorum, her bir analiz üzerinde düşünmeye fazlasıyla değer. Bu bağlamda, bugün bile yeterince idrak edilememiş, çözümlenememiş sorunlar yumağıyla boğuşmaya devam eden bir konjonktürün inkar edilemeyecek varlığı göz önüne alındığında; dünya görüşü, hayat felsefesi ne olursa olsun her okuyucunun büyük ölçüde istifade edeceği konsantre bir düşün eseri ortaya çıkmış...