Raşid'in Dürbünü
Jamal Mahjoub, Güven Turan (Çevirmen)
Sudan asıllı İngiliz romancı Jamal Mahjoub (Londra, 1960), çok ses getiren romanı Raşid'in Dürbünü'nde, 17. Yüzyıl başlarında Cezayir'de başlayıp Danimarka'da sona eren bir arayış yolculuğunu anlatıyor: İşlemediği bir suçtan hapsedilen Raşid el-Kenzi, hayatını ve özgürlüğünü geri almak için, Hollanda'da yapılmış esrarengiz bir optik aracı Cezayir Dayısına getirmek zorundadır.
Raşid için, bilinmeze, kendi coğrafyasının, İslam dünyasının ötesindeki dünyanın karanlığına bir seferdir bu. Yolculuğu gemisinin Jutland kıyılarında batışıyla sona erdiğinde, yıldızlar hakkındaki bütün bilgisine karşın, Raşid orada bir “yabancı”dır. Yüzyıllar sonra orada Raşid'in ve aradığı şeyin izini süren Hasan da aynı korkuları paylaşacaktır: Önyargı kimseyi esirgemez çünkü, neler öğrenmiş olduğumuza hiç bakmaz; yenmemiz gereken ilkel bir güdüdür.
Raşid'in Dürbünü, sadece bir “tarihsel macera romanı” değil: Kültürel kimliklerimizin temelini oluşturan “bilgi”nin belli ırk ya da ulusa içkin olduğu önyargısıyla da hesaplaşıyor.
Sudan asıllı İngiliz romancı Jamal Mahjoub (Londra, 1960), çok ses getiren romanı Raşid'in Dürbünü'nde, 17. Yüzyıl başlarında Cezayir'de başlayıp Danimarka'da sona eren bir arayış yolculuğunu anlatıyor: İşlemediği bir suçtan hapsedilen Raşid el-Kenzi, hayatını ve özgürlüğünü geri almak için, Hollanda'da yapılmış esrarengiz bir optik aracı Cezayir Dayısına getirmek zorundadır.
Raşid için, bilinmeze, kendi coğrafyasının, İslam dünyasının ötesindeki dünyanın karanlığına bir seferdir bu. Yolculuğu gemisinin Jutland kıyılarında batışıyla sona erdiğinde, yıldızlar hakkındaki bütün bilgisine karşın, Raşid orada bir “yabancı”dır. Yüzyıllar sonra orada Raşid'in ve aradığı şeyin izini süren Hasan da aynı korkuları paylaşacaktır: Önyargı kimseyi esirgemez çünkü, neler öğrenmiş olduğumuza hiç bakmaz; yenmemiz gereken ilkel bir güdüdür.
Raşid'in Dürbünü, sadece bir “tarihsel macera romanı” değil: Kültürel kimliklerimizin temelini oluşturan “bilgi”nin belli ırk ya da ulusa içkin olduğu önyargısıyla da hesaplaşıyor.
Değerlendirmeler
Diğer kitaplarını okumuşluğum olmadığından genelleme yaparak haksızlık etmemek için sadece bu eser için diyebilirim ki yazar Amin Maalouf'a özenmiş fakat sonuç pek de iç açıcı olmamış gibi. İlgi çekici bir konu ve masalsı bir hayat ama aktarım şekli çok yanlış. Anıların sırasızlığı, birbirinden kopukluğu ve aradaki boşluklar yetmezmiş gibi bir de pek de gerekli olmayan günümüzdeki gelişmelerin araya zamansız girişleri eseri çok dağınık hale getirmiş. Geriye dönük anlatılsaymış, yani kazı alanıyla başlayıp orada bulunanlar eşliğinde geçmişe gidilip kesintisiz devam etseymiş daha iyi olurmuş. Şu haliyle ne Raşid’in talihsiz yaşamını tam olarak özümseyebildim ne de yıllar sonra izini süren Hasan’ın derdini tam olarak anlayabildim.
Baskı Bilgileri
Karton Cilt, 1. baskı, 245 sayfa
2003 tarihinde, Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlandı
Diğer baskılar
Benzer Kitaplar
Şu An Okuyanlar
Okumuşlar
Okumak İsteyenler
|