Olanaksızın Fiziği

Yazar metnini açarken, bilim ilerledikçe, bilgi seviyesi arttıkça “olanaksızın” terim olarak doğasının sorgulanması gerektiğini belirtip kitabını üzerine kurduğu Olanaksızları 3’e ayırmış: 1. Sınıf olanaksızlıklar, günümüzde mevcut olmayan ve fizik yasalarına aykırı olmaya teknolojiler ( ışınlanma, antimadde motorları, psikokinezi, görünmezlik, telepati ), 2. Sınıf olanaksızlıklar geçekleşmeleri için binlerce veya milyonlarca yıla ihtiyaç duyan teknolojiler (hiper uzayda yolculuk, zaman makineleri ), 3. Sınıf olanaksızlıklar ise fizik yasalarına net olarak aykırı olan teknolojiler...
İlginç ve akıcı bir önsöz ile metnine başlayan yazar, “Uzay Yolu” alıntısı ve atfı yaptıktan sonra, Kuvvet alanı teriminin Michael Fraday’ın çalışmalarından ortaya çıktığını, Faraday’ın alan kurmanın dilinin çağdaş fiziğin tamamını oluşturduğu belirtmiş. Evrene hükmeden 4 ana kuvveti kısaca açıkladıktan ( kütleçekimi, elektromagnetizma, zayıf ve güçlü nükleer kuvvetler ) sonra gazların yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılıp faz değiştirerek oluşan plazmanın manyetik alanlar aracılığıyla şekillendirilebileceğini, mekik pistlerini dış uzayın vakumundan ayırmak için “plazma penceresi” nin yapılmasının mümkün olduğunu ancak bilim kurguda sıkça geçen kuvvet alanları için birden fazla teknolojinin katman halinde kullanılması gerektiğini ifade etmiş. Manyetik ladırmanın bugünün teknolojisiyle mümkün olmadığını belirten yazar, “Geleceğe Dönüş” ( kendisi de hardcore fanıdır ayrıca ) atfı yapmış. Mark Twain, Wells, Tolkien atıflarında bulunana yazar, Maxwell’in ışığın gizemini çözdüğünü belirtmiş. Flash Gordon, Platon atıfları yapan yazar, görünmezlik için üç boyutta ışığı bükebilecek, pek çok frekansı büken metamalzemeler yaratılması gerekeceğini vurgulamış. Moore yasasına atıfta bulunan yazar, nanoteknoloji konusunda anahtar konulardan birinin bu konuda milyonlarca yıl önce uzmanlaşmış olan doğanın taklit edilmesi gerektiğini belirtmiş. Hologramların doğasını açıklayan yazar, Feynmann atfında bulunup, Wells’in “Görünmez Adam” ındaki gibi diğer boyutlar vasıtasıyla görünmezliğin şu anki teknolojimizin çok ötesinde olduğunun altını çizmiş.

“Işın Tabancaları” nın bilimkurgu edebiyatına Wells’in “ Dünyalar Savaşı” romanıyla girdiğini söyleyen yazar, bir zamanlar lazer ışınlarında olduğu gibi eşevreli odaklanmış ve tekdüze ışın demetlerinin yaratmanın imkansız olduğuna inanıldığını ancak kuantum devrimi ile bu durumun dğiştiğini vurgulamış. Planck, Einstein, Bohr, Heisenberg, Schrödinger ve Newton atfı yapan yazar, sade ve etkili örneklemelerle açıklama yapmış. Taşınabilir bir enerji ünitesi ve kararlı bir lazer malzemesi yaratmada karşılaşılan sorunlar yüzünde günümüz teknolojisi “ışın tabancaları”nı yaratmaya uygun değildir. Henüz.. Ancak “Plazma Üfleci” adı verilen teknikle “ışın kılıçları yapılabileceğini de eklemiş yazar. Oppenheimer ve Teller atfı yapan yazar, ölmekte olan bir yıldızın hayal edilebilecek an güçlü ışın tabancasına dönüştürülebileceğini belirtmiş. “Işınlama” nın bilimkurgu edebiyatında ilk kez 1877 yılında ortaya çıktığını belirten yazar, Sir Arthur Conan Doyle atfında bulunmuş. Birini ışınlamak için, canlı bir vücuttaki tüm atomların yerinin kesin olarak bilinmesi gerektiğini belirten yazar bunun “Heisenberg’in Belirsizlik İlkesini” ihlal edeceği yönündeki ilk itirazlara karşın, kuantum kuramı ile mümkün olduğunu belirtmiş. Kuantum kuramı olmaksızın atom ve moleküllerimizin anında dağılacağını söyleyen yazar, sinemanın ışınlanmayı 1958 yapımı “Fly” ( sinek ) ile keşfettiğini ama popülerliğini Uzay Yoluna borçlu olduğunu vurgulamış. Douglas Adams atfı yapan yazar, “kuantum dolanıklığını” ve “EPR Deneyini” açıklamış. “Bose-Einstein yoğuşuğu” yöntemi atomların dolanıklaştırılmasının gerekmediği için büyük umut vaad ettiğini söyleyen yazar, ilkesel olarak bakıldığında ışınlamanın önünde engel olmadığını ancak yüzyıllar sonra gerçekleştirilebileceğini belirtmiş.
A.E. Vogt ve Asimov atfı yapan yazar, 130 yıllık dönem boyunca parapsikolojik olaylara dair yapılan araştırmaların sonuç vermediğini belirtmiş. İlk insan makine arayüzünü anlatan ve Donoghue atfı yapan yazar, bilgisayarı kişinin zihniyle kontrol etme sorununun artık olanaksız olmaktan çıktığını vurgulamış. Da Vinci, Capek, Turing, Clarke atfı yapan, yazar, bilimkurguda geçen robotları üretmenin zorluklarını açıklamış. Biyoloji ve fiziğin zor yoldan deneme ve yanılma yöntemiyle dünya ile etkileşerek öğrennildiğini ancak robotların bu deneyimi yaşamadığını belirten Kaku, makinelerin bilinç sahibi olup olamayacağı konusunda görüş birliği olmadığını, hatta “bilinç” konusunda dahi henüz görüş birliği olmadığını söylemiş. Bu yüzyılın sonuna doğru gerçekleşmesini uygun görmüş. Antonio Damasio, Dostoyevski atfı yapıp bir bilgisayarın 4 yaşındaki bir çocuk düzeyinde aklıselim sahibi olması için milyonlarca satırlık kod gerekeceğini de vurgulamış.

Orson Welles atfı yapan yazar, Kardashev ölçeğini açıklamış. Uzaylıların biyolojik gereksinimlerine dair spekülasyon yapan Kaku, Drake denklemine göre galaksimizde 100 ila 100000 gezegende zeki yaşam bulunduğunu belirtmiş. Pencereleri ve iniş takımları görülen çok bilinen bir Ufo fotoğrafına atıfta bulunan yazar, aslında bu uçan dairenin üzerinde değişiklik yapılmış bir “piliç besleme makinesi” olduğunu okuruyla paylaşmış.Evrenin bir ucundan diğerine araçlar gönderebilen bir uygarlığın kesinlikle Von Neumann robotları kullanacağını ve nanoteknolojide gelişmiş olacağını ifade eden yazar, Yıldız gemileri yapmak için (filmlerde romanlarda anlatıldığı gibi ), iyon,plazma motorları, güneş yelkenleri, Ramjet füzyon motoru, nükleer elektrik roketi, nükleer darbeli roketler gibi teknolojileri araştıran ve okuruyla paylaşan yazar, Heinlein ve Clarke atfı yapıp “Uzay asansörü” nden bahsediyor. Kriyojeni nin gelişmesi için onlarca yıla ihtiyacı olduğunu aktaran yazar, Sakharov ve Dirac atfı yapıyor ve geleceğe doğru zaman yolculuğunun mümkün olduğunu deneysel olarak da kanıtlandığını belirtiyor. Zaman yolculuğunu için TOE’nin ( herşeyin teorisi ) nin anlaşılması gerektiğini belirten yazar, membran kuramını irdeleyip antimaddenin Feynmann’ın açıklamasına göre zamanda geriye sıradan madde olduğunu söylüyor. Geçmişin olanaksızlıklarını büyük bir çoğunluğunun bugünün gerçekliği içinde olduğunu örneklerle vurgulayan yazar, evrenin sonuna dair kuramları tartışıp T.S. Elliot’u alıntılıyor. Sicim kuramına getirilen eleştirileri inceleyen yazar en ciddi eleştirinin sınanamaz olması olduğunu belirtiyor. Kardashev ölçeğinde 4. Veya 5. Seviye bir uygarlığın yavru evrenler ( evet evren ) yaratabileceğini de anlatan yazar soruyor: “ ya böyle bir uygarlığın yarattığı bir evrensek?” Büyük patlama öncesi araştırmalarına ve kütleçekim dalgası araştırmaların değinen Kaku umutlu ve açıkgörüşlü bir şekilde metnini kapatırken yeni bir fiziğin ve evren görüşünün başında olduğumuzun da altını çiziyor. 28 sayfa boyunca kaynakça ve ileri okuma veren yazar, detaycı ve akıcı metnini doyurucu bir biçimde kapatırken çoğu popüler bilim yazarının düştüğü kibirliliğe kapılmadığı için ayrıca takdiri hak ediyor

Popüler bilim dalında okuduğum ilk kitaplardan birisidir. Burda bence popüler bilim dalından da biraz bahsetmek yerinde olur düşüncesindeyim. Popüler bilim kategorisi, günümüzdeki bilimsel gelişmelerin ve ilerleyen teknolojinin, bilimsel yapısı bozulmadan, bilim dışındaki insanlarında anlayabileceği bir tarzda, anlatılmasıyla oluşturulmuş bir kategoridir. Basitçe ifade etmek gerekirse Einstein'ın görelilik kuramını, roman tadında okumak amacıyla, biraz daha basit bir anlatım tarzında anlatarak hazırlanmış bir türdür.

Olanaksızın Fiziği'nde de yazar Michio Kaku, günümüz Fizik, Astronomi ve Teknolojinin ne seviyede olduğunu, gelecekte neler olabileceğini, bugünün bilim kurgu olarak adlandırılan konularının gelecekte günlük hayatın olağanlarından olabileceğini, çok sade bir dil kullanarak anlatmıştır.

Kitapta insanlığın teknolojik ve bilimsel gelişim seviyeleri kategorilere ayrılır; öyle ki bu seviyeler (tip I medeniyeti, tip II medeniyeti, gibi) gelişmişlik düzeylerine göre ışınlanmadan tutunda zamanda yolculuk yapmaya kadar farklı pek çok konuda ilerleyebileceklerdir. Elbette yazar bu çıkarımları, modern fiziğin ilerleme süreci ile, bu konuda yazılmış farklı eserlerden edindiği çıkarımlara dayanarak yapar.

Günümüzde fizik ve astronomi bilimi hemen herkesin ilgilisini çekse de bu türlerde okumalar yapmak, bilim dışındaki kişilere sıkıcı gelebilir. Hatta bu konuda yazılmış kitapların çoğu için "sıkıcı ve anlaşılmaz" önyargısının olduğu da yadsınamaz. Ancak Michio Kaku, bu önyargıyı kırmaya aday yazarlardan biri ve anlatım tarzı gerçekten çok geniş bir kitleye hitap ediyor.

Türe ilgisi olmayanların dahi çok keyifle ve merakla okuyacaklarını düşündüğüm bir kitap, tavsiye ederim.