Kişilik - Psikoloji Biliminin İnsan Doğasına Dair Söyledikleri

Bugün artık kişilik, psikolojinin belli başlı alt birimlerinden biri haline gelmiştir. İnsan doğasını anlamak adına sürekli araştırmalar yapılmakta, bilinen kuramlara yenileri eklenmektedir. Akademisyenlerin çoğu derslerinde Freud, Jung, Rogers, Skinner ve benzerleri gibi büyük kuramcılar ile onların kuramlarına odaklanırlar. Bu derslerdeki öğrenciler, aklın yapısı, başarı, saldırganlık gibi konulara yönelik bir bakış açısı kazanır, psikolojik rahatsızlıkları ve psikoterapiyi anlamaya doğru ilk adımlarını atmış olurlar. Başka bir grup akademisyen ise gazete ve dergiler ile, radyo ve televizyon programlarında sık sık değinilen kişilik araştırmalarına vurgu yapmayı tercih eder. Öğrenciler bireysel farklılıklar ve kişilik süreçleri konusundaki güncel araştırmaları öğrenir. Ancak derste hafifçe değindikleri soyut kuramlarla, dersin odak noktası olan araştırma konuları arasındaki bağı kurmakta zorlanabilirler. Bu iki yaklaşım, aynı bilim dalını öğretmekte kullanılan iki farklı tarzı simgelemektedir. Elinizdeki kitabın yapısı ise klasik kuramların araştırmayı tetiklediğini, araştırma bulgularının da genelde kuramların gelişimini ve benimsenmesini biçimlendirdiğini gösterecek şekilde tasarlanmıştır. Zira öğrencinin dikkatini sadece kuramla ya da araştırmayla kısıtlamak, bu alana çok dar bir bakış açısıyla bakmak demektir.Bu kitapta yedi araştırma bölümünde, yirmi altı araştırma programına yer verilmiştir. Her birinde incelenen meselelerin daha geniş bir kuramla nasıl bir ilişki içinde olduğunu, araştırmacıların ilk hipotezlerini ve araştırmalarını nasıl geliştirdiklerini, deneysel bulguların nasıl yeni sorulara yol açtığını göstermeye çalıştım.Kuramsal bölümlerin her biri, bir uygulama, bir de değerlendirme kısmı içeriyor. Soyut kuramların günlük sorunlar ve konularla nasıl ilişkili olabileceği gösteriliyor.Kitabın değişik bölümlerine dağılmış on beş adet Kişiliğinizi Değerlendirin kutusu var. Önemli kişilik kuramcılarının yaşam öykülerini aktaran kutularla, Haberler kutusu da kuram ve uygulamaları canlandıran bölümler.

Bugün artık kişilik, psikolojinin belli başlı alt birimlerinden biri haline gelmiştir. İnsan doğasını anlamak adına sürekli araştırmalar yapılmakta, bilinen kuramlara yenileri eklenmektedir. Akademisyenlerin çoğu derslerinde Freud, Jung, Rogers, Skinner ve benzerleri gibi büyük kuramcılar ile onların kuramlarına odaklanırlar. Bu derslerdeki öğrenciler, aklın yapısı, başarı, saldırganlık gibi konulara yönelik bir bakış açısı kazanır, psikolojik rahatsızlıkları ve psikoterapiyi anlamaya doğru ilk adımlarını atmış olurlar. Başka bir grup akademisyen ise gazete ve dergiler ile, radyo ve televizyon programlarında sık sık değinilen kişilik araştırmalarına vurgu yapmayı tercih eder. Öğrenciler bireysel farklılıklar ve kişilik süreçleri konusundaki güncel araştırmaları öğrenir. Ancak derste hafifçe değindikleri soyut kuramlarla, dersin odak noktası olan araştırma konuları arasındaki bağı kurmakta zorlanabilirler. Bu iki yaklaşım, aynı bilim dalını öğretmekte kullanılan iki farklı tarzı simgelemektedir. Elinizdeki kitabın yapısı ise klasik kuramların araştırmayı tetiklediğini, araştırma bulgularının da genelde kuramların gelişimini ve benimsenmesini biçimlendirdiğini gösterecek şekilde tasarlanmıştır. Zira öğrencinin dikkatini sadece kuramla ya da araştırmayla kısıtlamak, bu alana çok dar bir bakış açısıyla bakmak demektir.Bu kitapta yedi araştırma bölümünde, yirmi altı araştırma programına yer verilmiştir. Her birinde incelenen meselelerin daha geniş bir kuramla nasıl bir ilişki için... tümünü göster


Değerlendirmeler

değerlendirme
9 puan

Yazar, metnini kişiliği tanılamanın zorluğu hakkında bilgi vererek, basit bir örnekle açmış. Kitabın tümü 6 farklı kişilik kuramı yaklaşımı ve bunlar üzerine yapılan çalışmalara ayrılmış. Kültür ve tanımı üzerine bilgi veren yazar, her bölümün sonuna açıklayıcı ve basit bir özet koymuş. İyi bir kuramın özelliklerinden bahsedip vaka incelemelerine değinmiş. İlginç ve sağduyu sahibi pasajlar, konuyu bölmediği gibi kamuoyu ve algı hakkında ilginç bilgiler sunmakta. Kuramcılara dair bolca alıntı kullanan yazar, tüm önemli kuramcıların kişisel ve akademik geçmişlerini pasajlar halinde sunmuş okurlarına. Neredeyse tüm kuramcıların kişisel geçmişleriyle ilgili kuramlar geliştirdikleri bu sayede gözden kaçmıyor.

Bu bölümlerden sonra kuramcılara ve yorumlara geçiyor yazar. Öncelikle Freud ve bilinçaltının keşfinden bahsedip rüya yorumlama, serbest çağrışım tekniği ve dil sürçmelerine değiniyor. Ardından Yeni Freudculara; Adler, Jung, Erikson ve psikanalitiğin kara koyunu Karen Horney ile devam ediyor. Kimlik bunalımı kavramı, Sullivan ve Fromm'un yorumlarına değinip basit ve güzel tablolar kullanarak daha anlaşılabilir kılıyor. Jargonla boğmadan ve akıcı yazmış aynı zamanda. İçe dönük / dışa dönük tipolojisini açıkladıktan sonra, anksiyete ve kaygı, başa çıkma stratejilerine girmiş, bağlanma modelleri ve Bowlby'e geniş yer verip ayırıcı özellik kuramından bahsetmiş.

Karakter testlerini ve eksikliklerini, başarı faktörleri ve başarı algısını, duyuş şiddeti, etkilenirlik, dışa vurma kavramlarından sonra biyolojik yaklaşıma girmiş ve doğal ayıklanmanın psikolojik mekanizmalara nasıl uyarlandığını açıklamış. Kaygı ve toplumsal dışlanma, mizaç ve akademik performans, eş seçimi konularını evrimsel kişilik kuramı üzerinden açıklamış. Varoluşçuluk ekolüne girdiğinde, kişisel sorumluluk, özsaygı, kültürel farklılıklar, "Şimdi ve Burada" yorumlarına yer verip yalnızlık ve açığa vurmada karşılıklılık ilkesine değinmiş. Davranışçılık ekolünde Pavlov, Watson, Skinner gibi boş tahta ( tabula rasa ) ilkesine inanan klinisyenlerin görüşlerine yer verilmiş. Davranışlar, pekiştirme değerleri, beklentiler gibi sert davranışçılık kuramlarından sonra Bandura ve sosyal bilişsel kuramı, cinsiyet ve rol atıfları, androjeni, saldırganlığın gözlem yoluyla öğrenilmesi konuları işlenmiş. Öğrenilmiş çaresizlik ve depresyon arasındaki bağlatılar, kontrol odağı ve başarıya güdülenme konularından sonra Bilişselcilere giriş yapmış. Algı şemaları, kendilik şemaları, olası kendilikler ve NLP, akılcı duygusal terapi ve Ellis'in yorumlaması üzerinde durmuş.

Sona yaklaşırken yeniden gündemde olan Freudcu kavramlara ve bunlarla ilgili çalışmalara yer vermiş. Aktarım ve bastırma üzerinde detaylıca durmuş. Özellikle aktarımın sadece danışman ve danışan arasında gerçekleşmediği, aktarım üzerinden yapılan hatalı genellemeler üzerinden fikirler vakit ayrılmasına değer görüşler olarak karşımıza çıkıyor. En son bölümü tüm bölümlerde incelenen en önemli konuların tartışmalarına ayırmış: Başarı, sağlık, ilişkiler ve iyilik hali hakkındaki karma görüşlere yer vermiş... Bu tartışmalarla kapanış yapmış. Tüm kuramlarla ilgili olarak objektif ve bilimsel bir bakış açısını korumuş ve tüm kuramların güçlü ve eksik yönlerine güzel örnekler vererek tartışmış. Konuyla ilgili olarak yazılmış en güçlü eserlerden birisi kesinlikle, aynı zamanda kaynak kitap. Sözlük ve kaynakçasının 100 sayfaya yakın tuttuğunu belirtirsem ne kadar zorlu ve ciddi bir çalışma ürünü olduğu daha net anlaşılacaktır.


Baskı Bilgileri

796 sayfa


ISBN
9752560601

Benzer Kitaplar

Şu An Okuyanlar

Nefise
1 kişi

Okumuşlar

ehlikeyf merwısh buzprensesi buzzinga erolecoskun
26 kişi

Okumak İsteyenler

SCelestine Kaotikfare Neenone betü Nietzsche
14 kişi

Takas Verenler

Takas veren bulunamadı.
Puan : hepsi | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10
Değerlendirme Zamanı: en yeni | en eski