Hacı Murat

ev Tolstoy 1851de Rus ordusuna yazıldı ve Çeçenlerle savaşmak için Kafkasyaya gönderildi. Bu savaş sırasında, büyük Avar komutanı Hacı Murat Çeçen lider Şamille anlaşmazlığa düşmüş, güvenliği için de Rusların tarafına geçmişti. Aylar sonra, ailesini Şamilin hapishanelerinden kurtarmaya çalışırken, Hacı Murat ihanet ettikleri tarafından takip edilmiş ve hayatının en kahramanca mücadelesini verdikten sonra, öldürülmüştü. Hacı Muratın ölümüne kadarki pek çok olaya şahit olan Tolstoy, uzun yıllar sonra asalet, gurur ve dehşetle dolu bu hikâyeyi kaleme aldı. 1912de, Tolstoyun ölümünden bir sene sonra basılan bu son romanı, hem savaş ve siyasetin doğası, hem de iki farklı kültür ve dünya arasına sıkışıp kalmak hakkında bize derin

******

Çarlık Rusyasının Kafkaslar üzerinde tam bir hakimiyet kurabilmek için verdiği yaklaşık 50 yıllık (1817 - 1864) mücadele karşısında direnişin efsaneleştirdiği, Şeyh Şamilden sonraki en ünlü kahramandır Hacı Murat. Fakat Hacı Muratın adını tarih sayfalarına yazdırmasındaki asıl faktör, şüphesiz direnişinden çok Tolstoyun olgunluk dönemi romanları arasında yer alan dev eseridir.1896-1904 yılları arasında yazılıp 1912 lında basılan ∓mp;mp;mp;8220;Hacı Murat, Şeyh Şamille ters düşüp yollarını ayırmış olan efsanevi Kafkas kahramanı Hacı Muratın gerçek ve ibret dolu yaşam öyküsüdür.

************

Bir toprak ağasının oğlu olan Tolstoy (1828-1920), rahat bir hayat sürmesine yetecek bütün olanaklara sahip olduğu halde, tedirgin kişiliği onu her türlü yaşantıya, çelişmeye sürüklemiştir.
Üniversite eğitimini yarım bırakıp, Kafkas Kazaklarına asker olarak katılmış, hayatın, ölümün anlamına ilişkin derin kaygılar yaşamıştır.
Savaş ve Barış, Anna Karenina gibi eserlere de imza atan Tolstoy, bir Kafkas öyküsü olan Hacı Murat adlı eserinde, yazınsal ustalığın, doğalcılığın zirvelerine taşır okurunu.


************

Lev Nikolayeviç Tolstoy (1828-1910) Hacı Murat adlı eserinde, Rus Çarlığının Kafkasya halklarına karşı yürüttüğü, etkileri bugün bile hissedilen XIX. yüzyıl savaşlanndan bir öykü anlatır. Tolstoya göre Rus Çan I. Nikolay ile dağlı halkların önderi Şeyh Şamil arasında bir fark yoktur. Önemli olan savaşa karar verenler değil, savaşanlardır. Her iki cephede savaşan, hayatın ve ölümün gereklerini ellerinden geldiğince, çoğunlukla sorgusuz-sualsiz, çocukça, acemice yerine getiren insanları önemser büyük yazar. Bu insanlardan biri olan, dağların namlı, gözü pek savaşçısı Hacı Muratı ele alır bu romanında. Kafkasya halkları için Hacı Murat; bir umut, yerinden sökülemeyen, sökülürse solup gidecek inatçı bir dulavratotu olagelmiştir... Ne var ki o da her insan gibi kendi talihinin peşine düşecek, yine de kederli hayat hikâyesinin son ânına kadar dürüst, çocuk ve özgür kalacaktır.
Tarihî bir şeyler yazıyorsam gerçeğe en ince ayrıntısına kadar sadık kalmayı severim, diyen Lev Nikolayeviç Tolstoy, kendisine derin sanatsal sancılar yaşatan Hacı Murat üzerinde aralıklarla altı yıl çalışmış, yaklaşık 5 000 sayfayı bulan tarihî belge incelemiştir. Aslında yabancısı olduğu dağlı kültürünü, geleneklerini, düşün-1 ce ve davranış şekillerini böylesine ustalıkla aktarabilmiş, hayranlık uyandıran bir yapıt ortaya koymuştur.

************

1896-1904 yılları arasında yazılan Hacı Murat, büyük Rus yazarı Tolstoyun olgunluk dönemi romanları arasında yer alıyor. Hacı Murat, on dokuzuncu yüzyıl Kafkas halkları arasında efsaneleşen, Şeyh Şamille davalıdır. Yurt edinme, hayata tutunma, bağımsızlık, tutsaklık, ihanet ve iktidar sarmalında biçimlenen bir davanın kahramanıdır. Zayıflıklarının ve gücünün farkında bir kahraman. Acımasız bir coğrafyanın geniş yürekli insanları arasındaki iktidar mücadelesinde taraf olmak zorunda kalmıştır; Rusları da sevmez, Şeyh Şamili de. Seçeneksiz kalmak, bütün duygulardan arınmanın başlangıcı ve sonucu belki de. Savaş bazı insanların kaderidir. Tıpkı inanmasa da taraf olmak zorunda kalmak gibi. Aslolansa direnmek. Her koşulda direnmek ve ayakta kalmak. Tolstoy, ölümüne direnen bir kahramanı yazarak sonsuza taşıyor.

************

1854de Kırım Savaşına subay olarak katılan Tolstoy, bu döneme dair izlenimlerini Hacı Muratda bütün canlılığıyla romana aktardı. Savaşan taraflar kadar, egemenler ve uyrukları arasındaki ilişkilerin sergilenişi, kişilerin ve coğrafyanın kusursuz tasviri bu esere güçlü bir gerçeklik duygusu kazandırmaktadır. Tolstoyun 1896-1904 yılları arasında yazdığı Hacı Murat, ölümünden sonra 1912de yayımlandı.

************

Hacı Murat, gökyüzünde artık yarıya kadar yükselmiş yıldızlara ve Samanyoluna bakınca, gece yarınının çoktan geçtiğini, sabah namazını kılma vaktinin geldiğini düşündü.Hanefiden heybesinden eksik etmediği ibriğini istedi ve kepeneğini alarak suya gitti.Ayakkabılarını çıkartıp abdestini aldı, kepeneğinin üstünde yalın ayak namaza durdu.Doğuya döndü; önce ellerini kulaklarına götürdü, sonra gözlerini kapadı ve bir dua okudu.Diz üstü oturdu ve ibadetine başladı.Namazı bitince eski yerine dönerek kepeneğinin üstüne oturdu.Ellerini dizlerine koydu, başını öne eğerek düşünmeye başladı.Hacı Murat her zmaan şansına inanırdı.Bir şey planlarken onu kesinlikle başaracağını düşünürdü.Bugüne kadar sürekli başarmıştı.Bazı ufak terslikler dışında, bütün fırtınalı çetecilik hayatı boyunca bu böyle olmuştur.

************

Dönemin Kafkasyasının ve yöresel kahramanlarının, Tolstoyun geniş hayal gücü ve şiirsel diliyle anlatıldığı Hacı Murat adlı yapıt, Rusça aslından ve tam olarak Nedim Önal tarafından Türkçeleştirilmiştir.

******

ev Tolstoy 1851de Rus ordusuna yazıldı ve Çeçenlerle savaşmak için Kafkasyaya gönderildi. Bu savaş sırasında, büyük Avar komutanı Hacı Murat Çeçen lider Şamille anlaşmazlığa düşmüş, güvenliği için de Rusların tarafına geçmişti. Aylar sonra, ailesini Şamilin hapishanelerinden kurtarmaya çalışırken, Hacı Murat ihanet ettikleri tarafından takip edilmiş ve hayatının en kahramanca mücadelesini verdikten sonra, öldürülmüştü. Hacı Muratın ölümüne kadarki pek çok olaya şahit olan Tolstoy, uzun yıllar sonra asalet, gurur ve dehşetle dolu bu hikâyeyi kaleme aldı. 1912de, Tolstoyun ölümünden bir sene sonra basılan bu son romanı, hem savaş ve siyasetin doğası, hem de iki farklı kültür ve dünya arasına sıkışıp kalmak hakkında bize derin

******

Çarlık Rusyasının Kafkaslar üzerinde tam bir hakimiyet kurabilmek için verdiği yaklaşık 50 yıllık (1817 - 1864) mücadele karşısında direnişin efsaneleştirdiği, Şeyh Şamilden sonraki en ünlü kahramandır Hacı Murat. Fakat Hacı Muratın adını tarih sayfalarına yazdırmasındaki asıl faktör, şüphesiz direnişinden çok Tolstoyun olgunluk dönemi romanları arasında yer alan dev eseridir.1896-1904 yılları arasında yazılıp 1912 lında basılan ∓mp;mp;mp;8220;Hacı Murat, Şeyh Şamille ters düşüp yollarını ayırmış olan efsanevi Kafkas kahramanı Hacı Muratın gerçek ve ibret dolu yaşam öyküsüdür.

************

Bir toprak ağasının oğlu olan Tolstoy (1828-1920), rahat bir hayat sürmesine yetecek bütün olanaklara sahip olduğu halde, tedirgin kişiliği o... tümünü göster


Değerlendirmeler

değerlendirme
9 puan

İki kere okumuş olduğum güzeller güzeli kitap. İkinci okuyuşum Kafkasya tarihi dersimde hocamın önerisi üzerine olmuştu.

11 yıl, 11 ay
Profil Resmi
7 puan


kitabın en güzel yanı Tolstoyun objektif olarak kahramanları anlatmasıdır tavsiye ederim

8 puan

Bir TOLSTOY Klasiği severek okudum ama tarihi kaynaklarla u kitaptaki bilgiler arasında bir farklılık var gibi

10 yıl, 11 ay
8 puan

Çok fazla karakter olmasına rağmen çoğunluğu akılda yer edinebiliyor. Okuduğum ilk Tolstoy romanı olduğunu itiraf edeyim ama Rus Edebiyatı'na alışık birine yabancı gelmecek bir roman. Biyografik bir özelliği var romanın hatta vaktiyle yeşilçamda Cüneyt abimiz de filmini çevirmiş Hacı Murat'ın. Cüneyt Arkın'dan anlaşılacağı üzere destansı, epik bir yanı var hikayenin; sonları özellikle. Tavsiye ediyorum..

Profil Resmi
9 puan

kitabın girişine bile vurulmuştum. hatta beni yolun kenarındaki çiçeğe benzetenler de olmuştu.

10 yıl, 10 ay
Profil Resmi
7 puan

çeçen lider şeyh şamil'in en yakın adamlarından Hacı Murat'ı anlatmış,yazar.kitapta olanın tersine Hacı Murat vatanına bağlı,imanlı bir çeçendir.rus-çeçen savaşına değinilmiş.fena değildi.

Profil Resmi
5 puan

Tolstoy gibi bir yazar değerlendirmek bize yakışmaz =))

9 puan


Tarafsız bir anlatım ile kendi halkını hatta çarını eleştiren büyük yazar. Tolstoy a saygılar

6 puan

Tolstoy’un bu eseri Çeçen bir asker olan Hacı Murat’ın yaşam öyküsünü eşine az rastlanır bir objektiflikle anlatmakla birlikte biraz eksiklik duygusu uyandırıyor. Şüphesiz Kafkasya’da subaylık yapan yazarın çok rahat gözlemleme ve bu toplulukların mücadelesini değerlendirme şansı olmuştur. Fakat kısa bir öykü olarak ele alması bu ilgi çekici hayatı biraz özet haline getirmiş. İnsan hele de böyle usta bir yazar yazınca daha fazlasını okumak daha derinine inmek istiyor.

7 puan

Eser gerçekten de akıcı, yumuşak ve aynı zamanda çok etkili bir dile sahip. Ama kitapta Tolstoyun Hacı Murata sempatisi ve hayranlığı, Şeyh Şamile ise belli bir antipatik yanaşması var sanki, ya da bana öyle geldi. Şöyle ki, Muratı cesur, mert, sözünün eri gibi, Şamili ise bir az acımasız, kurnaz, hiylekar biri olarak canlandırmış. Belki de bu yazarın içindeki hafif milliyet kimliyinden kaynaklanmış ola bilir. Tabii ki Tolstoyun İtiraflar'ını okuyan biri olarak yazarın samimiyetine inanıyorum, fakat sonuçta Şamil halkının özgürlüğü için Rus halkına karşı savaşmıştır. Ancak Hacı Muratın ömrü kitaptaki hayat öyküsünden anladığımız kadarıyla Rus Çarına hizmette geçmiştir. Bu belki de yazarın taraf tutmasına neden olmuş olabilir.
Ama belki de eserde, bir müslüman olarak gözümde büyük gördüğüm İmam Şamilin tasavvurumdaki imajından farklı bir şekilde canlandırılması bu kanaate varmama neden oldu.


Baskı Bilgileri

168 sayfa


ISBN
9750503775

Diğer baskılar


Benzer Kitaplar

Şu An Okuyanlar

lalsland
1 kişi

Okumuşlar

giwen oarslangil umutkuzu lapetitemort Giza
253 kişi

Okumak İsteyenler

engin ehlifasil mizahihareketler beturg prog_obs0
53 kişi

Takas Verenler

higgs bozonu maru uada
3 kişi
Puan : hepsi | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10
Değerlendirme Zamanı: en yeni | en eski