Devrim Bir Giyotindir

Victor Hugo ile Hugo ailesinin bilinmeyen gerçek yönünü aydınlatan bir kitap. Kitabı iyi anlamak için okuyucunun ya az biraz Fransa Tarihini bilmesi yada okurken bir parça karıştırması gerekiyor. Her dönemin adamı denilen bir tanımlama vardır. Aslında bu tanımlama her dönem ekmeğini yediği sınıfın adamıdır. Kitapta, Victor Hugo ile Hugo ailesinin Fransa tarihindeki siyasi duruşu, faydası tartışılır katkıları ve tüm hükümetleri alkışlayan ve onları peş peşe deviren burjuvaziye olan gizli yandaşlığı anlatılmakta. Victor Hugo'nun, sırasıyla Bonapartist, meşrutiyetçi, Orléancı ve hiç vakit kaybetmeden bir Cumhuriyetçi'ye dönüştüğü kaleme alınmış.
Abel Hugo (Victor Hugo'nun kardeşi)'nin ;Louis Philippe tarafından "yazarlık görevi" ile donatıldığı ve Napolyon'un Popüler Tarihi'ni yazdığı ayrıca Resimli Fransız tarihini yayımlayarak Resimli yayınları icat ettiğinden bahsediyor yazar. Babası General Hugo'nun Afrika sömürgeciliği ile ilgili yaptığı projeden bahsediyor. Victor Hugo'nun ölümüyle geride bıraktığı en az beş milyon frangı (Le Temps'in 4 Eylül 1885 tarihli yayını) ile telif hakkının bir milyon yüz bin frank olduğu da hesaba katılacak olursa servetinin hızla artmakta olduğu bu noktada; Victor Hugo'nun kendi elleriyle yazıp tamamladığı, tarih attığı ama imzalamadığı vasiyetlerden biri de Paris'in yoksullarına elli bin frank bağışlamak olduğunu da eklemiş yazar. "Ölümünden sonra bile olsa yoksullara elli bin frank vermek, cömert ve yardımsever bir ruhun ne olabileceğini gösteriyordu. Bu kararı imzalayacağı sırada kalbine yenik düştü.(!)" diye yazıyor Lafargue.

Bu durum Hugo'nun "sosyalist İncil" olan Sefiller'i yayımladığı esnada, Thomas de Banville'nin"söyleyecek bir şeyleri olan tek adam" şeklindeki ironik yaklaşımının ardından Hugo, bir parça ekmek çaldığı için kürek cezasına çarptırılan bir adama ve onun hamiliyken yüzüstü bırakıp giden bir burjuvadan olma gayrimeşru çocuğuna bakabilmek için fahişelik yapan yoksul kıza acımaya cesaret etti. Bu, gerçekte yaşlılara göre fakat çocuksuydu. Ancak polisi ve sömürüyü, tüm burjuva toplumunun bu iki kurumunu kendinde cisimleştirdiği zaman Hugo, burjuva karakterini açık bir şekilde iki gülünç tiple sergiliyor: Sahip olduğu meziyetin kendisini gizli polis yaptığı Javert ve işçilerinin sırtından servet edinerek eski saygınlığını kazanan bir kürek mahkumu Jean Valjean. Servet, bütün pislikleri temizliyor ve bütün erdemlerin yerine geçiyor. Hugo da tüm burjuvalar gibi polisin ve işçi sömürüsünün olmadığı bir toplumun varlığını tahayyül edemiyor" diyor.